[MD-sorular] yaratma uzerine

[Eyüp Tasbogaz]

Selamlar, hurmetler,
Bende biseyler soylemek istiyorum bu konu uzerinde, 
 
Basitce;
 
Problem, Bu cografyada neden yaratici cozumler, orijinal fikirler uretilmiyor.  Bu konu 2-3 yuzyildir dillendirilir bu topraklarda, maalesef dillendirenler de dahil olmak uzere  pek orijinal (Kendine has ozellikleri olan) bir urun ve cozum ortaya koymamislardir genelde. Bu konu tam anlamiyla, amiyane deyimle, sakiz olmustur. Konusulur, ama kimse cozumun bir parcasi olmaya calismaz. Hep baskalari cozum kumesinde gosterilir. Cozum uretmesi gerekenlerin (yoneticilerin) uretmemesinden dolayi(hatta problemin farkinda olmamasindan dolayi), konuyu urettigi cozumleri uygulama sansi olmayan herkes konusur olmustur. (HOUSEHOLD bir PROBLEM olmustur konu)
 
 Problemin tespiti yapilmistir, ancak nedenleri ve neler yapilabilecegi pek ortaya konulamamistir. Soruna neden olan faktorler pekcoktur icice girmistir.
 
Benim tespitlerimin bir kismi,(sosyolojik) 
 
- Farkli dusunmek, farklilik hosgorulmez (Diversity), hosgoru ortami tesis edilememistir. Yabanci ulkelerde farklilik tesvik edilirken (Diversity promotion), bu topraklardan kazinmaya calisilmistir. 
 
- Baskalarinin urettiklerini ogrenmekten, uretmeye yonelinememistir. Universitelerimizde, okullarimizda, egitim sistemimizin onemli bir problemidir bu.
 
- Kendi problemlerine orijinal tanimlar getirilemeden, orijinal cozumler uretilmesi de beklenmemelidir.
 
- Hatirlayin, gecen yaz bir Rus Matematikcinin cikip poincare conjecture problemine cozum uretip de ortaya hic cikmayisini, biz de ise hep odul pesinde kosmak, isim pesinde olmak tesvik edilir olmustur, hep adimizin bir yerlerde duyulmasi istegi icimizi kavurmaktadir, ne olacaksa tum dunya ulkemizin adina duyunca, biz kendi adimiza bir orijinallik ortaya koyamadikca. Yanlis motivasyonlar verilmektedir yetisen nesillere. Boyle motivasyonlarla ortaya koyulanlar ancak saman alevi gibi olmus, parlayip sonmusler, yada cok munferid olup, toplum geneline yayilamamistir.
 
vs 
vs
 
......
 
Ne yapabiliriz,
 
Bu gibi kucuk gruplarda bile, fikir uretenlerin fikirlerini tartisip, ortaya atilan fikirler uzerinde derinlemesine dusunceler uretebiliriz ve uretilmesine vesile olabiliriz.
 
Bu fikirler, orijinal problem tespitleri bile olabilir, 
 
Bizi SIG dusuncelerden kurtaracak, kanevice gibi emekle yogrulmus urunlere dogru yonelebilir, bu yonde yogunlasabiliriz.
 
------------
 
Daha fazla laf uretip sorunun parcasi olmadan kesiyorum, tum arkadaslara selamlar, hurmetler, iyi calismalar.

Eyup Tasbogaz

 

-----Original Message-----
From: md-sorular-bounces at matematikdunyasi.org [mailto:md-sorular-bounces at matematikdunyasi.org]On Behalf Of Bekir Gur
Sent: Tuesday, April 12, 2005 7:10 AM
To: sÿfffffcleyman kopya; md-sorular at matematikdunyasi.org
Subject: [MD-sorular] yaratma uzerine


Selamlar,
 
Derrida'nin baska bir sozu var: "Epistemolojik kopmalara inanmiyorum." Bu soz elbetteki farkli farkli yorumlanabilir. Acik olan husus su ki, yeni bilgi oncekilerden kopusla ortaya atilsa bile oncekilerle diyalektik bir iliski icerisinde; yani onceki calismalarin cok iyi bilinmesi ve sonra da onlarin ileri goturulmesi veya reddedilmesi gerekiyor. Bilim tarihi ile ilgili literaturde bu konu yeterince islenmis zaten bir daha burada uzerinden gitmeye gerek yok. Benim daha ziyade vurgulamak istedigim sey su: yaraticilik sizin yazinizdan anlasildigi kadariyla inandiginiz turden ulasilmaz veya metafizik bir sey degil. Epistemolojik kopma falan sozkonusu degil cogu durumda. Bugun Turkiye'de bir cok insan kendi capinda bir cok dusunce uretiyor veya onemli arastirmalara imza atiyor. Yapilan calismalarin bir kismi dunyanin diger kisimlarindaki calismalardan cok cok daha iyi. Bunun icin tekil onlarca ornek gosterilebilir. Ben her zaman "bizden adam cikmaz" turu sozlerin, ilerlememiz onundeki en buyuk engel oldugunu dusundum. Zaten istemesek de sartlar buyuk dusunurler ve bilim adamlari cikarmaya zorluyor toplumlari. Cunku hayat devam ediyor ve yuzlesmek zorundayiz bir cok derin mesele ile. Bence bize gereken kendimize ve milletimize karsi hissettigimiz asagilik kompleksini bir kenara birakmak. Dahasi ve belki de daha onemlisi, yapilan en kucuk bir calismayi dahi takdir etmektir. Sozu uzatmadan Cemil Meric'ten bir alinti yapmak istiyorum:
 

"Bugün, bizde neden mütefekkir yetismiyor konusu üzerinde duracaktim. Kartallar uçmadan önce ücra kayaliklarda talim yaparlarmis. Tefekkür tek insan isi degil. Ben bir Descartes, bir Spinoza olamazdim. Neden olamazdim? Bu bir kromozon meselesi degil. Hotantolar içinde büyüdüm. Okumak istedigim zaman dövdüler, kitaplarimi yirttilar. Nihayet kütüphanem yagma edildi, hapse atildim vs.. Cemiyet belkemigimi kirdi. Uçmak istedigim zaman ancak sürünebiliyordum. Dostlarim kitaplarini sakladilar benden. Fethi gibi bir insanin gösterdigi anlasilmaz kiskançlik hayatimin en büyük acilarindan biridir. Venüs'ün suratinda frengi yarasi. Geçen aksam Berke'lerde ortaya bu konu atildi. Neden Avrupa bizden ileri? Neden bizde adam yetismiyor vs. Içimden alev gibi kelimeler yükseldi. Ve yanan bir kömürü çigner gibi dislerimi siktim. Neden yetissin? Yildizlari söndürmeye çalisan bir obskürantizm. Ates böceklerine tahammülü yok bu gecenin. Ben elimde demir asa, ayaklarimda çarik Hint'i kesfe çikarken hanginiz bir tesvik sadakasi lütfettiniz arslanlarim? Aradigim kitaplari elime geçmesin diye kütüphanelerden toplayip evinize sakladiniz. Aslan yirmi kurusluk kitaba yirmi lira istedi. Ve zavalli manüskirim aylardan beri arafta bir hebennekanin verecegi hükmü beklemektedir." Jurnal I, s. 128.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

 
Kitap isimlerine gelince, tam olarak hangi konuda kaynak aradiginiz yazinizdan anlasilmiyor. "Su kitabi herkes okumali" gibi genel bir sey soylemenin pek faydasi olmayabilir. Spesifik bir konu olursa bildigim iyi kaynaklar varsa yazmak isterim. 
 
Bekir
 
 

----- Original Message ----- 
From: sÿfffffcleyman  <mailto:jiontr at yahoo.com> kopya 
To: anesin at bilgi.edu.tr ; md-sorular at matematikdunyasi.org 
Sent: Monday, April 11, 2005 3:32 PM
Subject: [MD-sorular] bilgi


merhaba,

öncelikle soru hemen iki tane deðerli cevabýn gelmesi beni çok sevindirdi. Benim sorularýmda aslýnda asýl maksadým Fields ödülleri altýnda yatan asýl soruydu ama bunun burada yanýtlanmasýna yanýtlansa bile benim ilgi alaným olmadýðý için öok fazla anlam içermeyeceði idi benim açýmdam. Benim için en önemli konulardan birinin altýný tam çizemedim. "Yaratma" nedir ve ben ne yapmalýyým, bu kalýbý nasýl yýrtmalýyým sorusu olmalý!! Bekir bey'in dediði üzere belirli kiþilerle ve kurumlarla çalýþmak insana çok þey katar. þimdi ben otursam hiçbir yardým almadan aristodan baþlasam en temel sorulara cevap arasam, ne akdar ilerlersem ilerliyim ömrüm 21. yüzyýldaki düþün dünyasýna hitap edemez. o zaman ne yapmalý, "en kýsa, özüne en çabuk ve etkili inebileðim, bana bunlarý anlatacak kiþilerle beraber bulunabileceðim bir yerde olmam lazým. Bu anlamda denilenler doðrudur. ama iþ yaratmaya gelince bu disiplenlerin belirli bir çerçeve oluþturacaðýdýr insanda. Mesela bilidðim bir örnek verm ek gerekirse Frankfurt okulunu verebiliriz. Felsefi söylemleri sanki bazý güçlerin etkisi altýndadýr. Matematiktede bunun benzerini yaþanýlýr diye düþünüyorum. peki aklýmýzýn bir ucundaki þu soruyu yine unutmayalým:ben yaratmak zorundayým!!!  bunun bir formülü tabiki yoktur ama en azýndan böyle düþünmeye zorlucak eðitim sisteminin olmasý þarttýr ve yaðýlan hep bu eleþtiridir. Ama benm daha acý ve sert bir þekilde, kýsýtlý bilgimle þunu demek istiyorum: Türkiyede kimler ne yarattý, sen ne yarattýn, ben ne yarattým?? Matematik dünyasýnda Ali Nesin Hocamýzýn Borel'in kitabýný bir senede okuduðu -yada baþka birinin affedin yanlýþsa- söylendi. Bunlar insana motive verirler, bu buluþmalar çok önemlidir ama ama bu burda kalmalýdýr. okduðumuz birini sevdiðimiz bir düþünürü geçmemiz lazým çünkü bu sahnedeki görevimiz bu olmalýdýr!! Derridanýn bir yerde dediði gibi " peþinden gitmem için ustalarýma ihanet etmem lazým" Bu Derridayý Derrida yapan gizil güçtür. Felsefe sahnesindeki isi mlerden örnekler versemde bu matematik içinde ayný olmalýdýr diye düþünüyorum. Ben Elektrik müh. olarak eðitimimi aldým. Elektrik mühendisliðinde derinlere insemde sahip oalcaðým bilgilerle yeni yapacaðým þeylerin çok köklü olacaðýna inanmadýðým için. Bundan sonra  umarým güzel olur..

  Bir kaç noktayý daha vurgulamak istiyorum: "sanatdünyamýz" dergisinde 90 nolu sayýsýnda matematik konusu açýlýnca bunun güzellikleri olduðu, nasel matematiðim müzeikle alakalý olduðu bir konu vardý. ODTÜ'de bir görevilinin bu sözleri bana nedense çok ilgi cekici gelmedi çünkü aklýmda tek soru vardý: bu bilindik þeyleri söylemek güzelde ne kattý matematiðe diye düþündüm. Belki düþünüþümde çok katýyým biliyorum. Belki onun seviyesine hiçbir zaman ulaþamýcam, býrakýn birþey üretmeyi hiçbirþey yapamýcam ama yinede bu önemli soru hep aklýmda olucak. Tabii herks yaratmak zorunda deðil, herkesin bunu baþarmasý imkansýz. Ama Türkiyede özellikle bir avuç insanýn, bunu sürekli aklýnda tutmasý gerek diye düþünüyorum. 

Milyonlarca kitap var, binlerce konu var. Burada teknik detaylardan bahsetmek tabiki önemli  ama meta-konuþmalar ufuk açýcý olabilir diye düþünüyorum. belkide Gödele ilgi duymam Ali Nesin Hocamýzýn dediði gibi matematiðin "en felsefi yaný" yaratýmý dediði þeyi yaratmýþ olmasýdýr. Metamatiði ,meta-matematikten ayrý düþünemiyorum. bu sözü haddim olmayarak, hatta burada çoðu konusunda uzman kiþilere demem biraz abes ve anlamsýz kalabilir. benim öðrenmek isteðim kopuþlarý bilmek, matematikte, bilimde, felsefede. paradigma deðiþimide oalrak adlandýrabilirmi yada daha derin yada yüzelsel bir kavram bulunabilirmi bilemiyorum ama kopuþlar bence çok önemli.yepyeni bakýþ açýlarýnýn saðlandýðý yaratýmlar hangileri matematikte bunlarý bilmek, derinliðini kavramak isterdim. burda herkesin yarýþý birazda kendiyle, bir konuyu, çok derin bir konuyu, bütün güzelliðyle anlatacak bir kitap,bir hocayla karþýlaþmak büyük þans. o yüzden bu zor konularý en cabu k ve bütün güzelliðiyle anlatacak herþeye çok ihtiyacým var heleki geç kalmýþ bir öðrenci olarak. Yüksek lisamý hangi konu üzerine  yapayým diye düþünürken bunlarýn çok büyük etkisi olucak. Felsefe ve Matemetik ikisinide çok seviyorum, ve Hocam ve diðer kiþilerden hayatlarýný deðiþtiren, çok özel kitaplarýn adlarýný verirlerse çok mutlu olacaðým. Bunlarýn çok teknik olmasý yada temel düzeyde olmasý önemli deðil. Ve bütün bu dediklerimden sonra kendi kapalý evrenimi aþmama yardýmcý olacak her katkýyýda, her deneyime çok ihtiyacýmýz var.. ben ve benim gibilerin... görüþleri ve kitaplarýn adlarýný ve mümkünse neden önemli olduklarýndan bahsedilirse çok sevinirim... Yine aklýmda o soru: Yaratmam lazým biþiler...( hevesli birinin nacizane iç-sesi)

                                                                                                       saygýlarýmla

-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20050412/05c400a1/attachment.htm