[MD-sorular] Matematik ve Seks

[E. Mehmet Kıral]

Ortalıkta herhangi imkansız bir durum yok. Hatta böyle bir sonuç gayet
olası. Tam tersinin olması da.

Dikkat ederseniz, her ne kadar makalenin yazarı yer yer aritmetik
ortalamayı çağrıştırabilecek "average" sözünü kullanmışsa da
erkeklerin 7 kadınların 4 seks partneri olduğu anketle ilgili olarak
hep "median" demiş. Bu kelime şükür ki Türkçesi olmayan bir kelime
(belki orta değer denebilir). Bir grup verideki orta değere bakar, her
bir değerin kaç kişi tarafından sağlandığını yoksayar. Örneğin bu
ankette 100 erkekten 98'i 1 eşli olduklarını biri 7 eşli, son kişi de
8 eşli olduğunu beyan etmişse o zaman erkeklerin seks partneri medyanı
7 kişi olur. Kadınlar için de benzer bir durum sözkonusu.

Yani aslında olamayacak bir durum değil, tam tersine eğer anket doğru
düzgün bir sürü kişiyle yapılmışsa o civarda seks partneri olan
birisinin çıkması gayet doğal. Aslında median gayet "kazai" sonuçlar
verdiğinden ezkaza kadınların çok çok daha fazla seks partneri
çıkabilirdi. Medyan böyle anketlerde hiç güvenilir bir bilgi edinme
yolu değildir, istatistikle yalan söylemekten gayrı kim neden kullanır
bilemem.

Bu anketi yayınlayanlar böyle bir sonucu bu şekliyle yayınlayarak
toplumsal kalıpları okşayıp ilgi çekmeyi beklemiş olabilirler. Ancak
ardından anket sonuçlarının imkansız olduğunu söyleyen böyle bir
eleştiri yazısını yazmak da matematiksel cehaleti arttırır. Başka ne
yapar bilemem.

Oradaki profesörün de suçu değildir muhtemelen, kim bilir nasıl
sormuştur Gina Kolata ona soruyu. Ya da belki yıllardan sonra
(emeritustu kendisi) median gibi gereksiz bir kavramı hafızasından
silmiş olabilir. Neyse ne, yazarın kendini sorgulaması gerekir.
Doğruluğundan bu kadar emin olmaması da.

2007/8/15, Ali İlik <aliilik at gmail.com>:
> 3 gün önceki NYTimes'dan:
> http://www.nytimes.com/2007/08/12/weekinreview/12kolata.html
>
> Ali
> _______________________________________________
> MD-sorular mailing list
> MD-sorular at matematikdunyasi.org
> http://matematikdunyasi.org/mailman/listinfo/md-sorular
>
>


-- 
I suppose it is tempting, if the only tool you have is a hammer, to
treat everything as if it were a nail. (Abraham Maslow, "Psychology of
Science")