Fw: Re: [MD-sorular] SAÇMA GÜZEL BİR SORU

[ogul esen]

-Bu yuksek bir bina.

-Kac katli?

Hepimizin bildigi gibi yuksek bir sifattir. Bana gore yuksek olan 
size gore olmayabilir. Bir bina bir koy icin cok yuksek, Manhattan 
icin de az yuksek olabilir. Ama  uzlasmak icin belli ortak kabuller 
yapabiliriz. Her kat bir birim olur ve hepimizin ayni cevabi 
verecegimiz bir degere sahip olur "yuksek".

Yukseklik, sifattan "lik" eki kullanilarak elde ediler bir isimdir. 
Yukseklik, ortak kabuller yapilarak, objektif bir degere 0 ve baska 
bir degere 1 diyerek, derecelendirilebilir. Bina 5 katlidir. Bu 
heryerde her birey icin aynidir.

Uzun olmak da baska bir ornektir. Benim icin uzun olan baskasi icin 
uzun olmayabilir. Metre kullanilirsa, ki sanirim aydinlanma doneminde 
kabul edilen - uzlasilan - bir buyuluktur. Kutuptan ekvatora 
cizilecek en kisa yayin, 10 nun - parmak sayimizdan oturu - katlarina 
bolup bizim boyutlarimiza en uygun olan uzunluk alinarak elde 
edilmistir. Hatta 1 metre yi belirleyen bir cubuk ingiltere de bir 
muzede duruyor galiba... neyse ... o cubuga 1 degeri vermis 
durumdayiz. ama bildigimiz gibi bi cok farkli 1 degeri vardir. Mesela 
1 foot - ayak - da baska bir uzlasmadir. Bu cubugun iki kati uzunluta 
bir cubuk ver sozcugu 0 kavraminin iyi tanimli olmasindan oturu her 
uzlasma icin aynidir.

Sifattan "lik" eki kullanilarak elde edilen isimler de derecelendirme 
yapilirken bir seylere  0 ve 1 demek - uzlasmak - gerecektir.

Sicak bir sifattir. Sicaklik ise o sifattin ne kadar etkin oldugudur. 
Bnim icin sicak olan sizin icin olmayabilir. Uzlasmak icin 0 ve 1 in 
tanimlanmasi gerekir. Ornegin Celcius suyun donma nok. sifir demis, 
kaynama nok. 100 demistir. Fahreneit insanin vucut isisina 100 
demistir.  Burda yazdiklarim aklimda kalan seyler Wikipedia dan 
kontrol edilip duzeltilebilinir.

Kelvin ise minimum kinetik enerjiye sifir demistir. Bir arkadasimizin 
dedigi giibi "kiprasmanin" durdugu sicaklik. Gerçi Kuantum teorisinde 
mutlak haraketsizlik icin de klasik yaklasimdan farkli birseyler 
soyleniyordu hatirladigim kadariyla. (Bu bilgiler aklimda kalanlar 
yanlislarim affola)

Bilim geliştikçe daha guzel 0 ve 1 ler bulmak mumkun olacak 
herhalde, su an da Kelvin guzel bir 0 ve 1 veriyor gibi. 0 ve 1 
arasindaki fark nasil hesaplanmis onu bilemyorum ama Celcius la uyum 
gozetilmis -10 parmak fikrinin devami- olabilir.

Ozet: sifattan isim uretilen buyukluklerde uzlasmak zordur. Bunlar 
uzlasidir. iki kat sicak demek neye 0 neye 1 dediginize baglidir ve 
keyfidir. Yani bize bir skala verilmesi, hangi uzlasi oldugunun 
soylenmesi gerekir.

Daha zor bir durum icin:

Ac olmak da bir sifat, aclik da ayni sekilde elde edilen bir isimdir, 
ama yukseklik kadar kolay bir sekilde 0 ve 1 degerleri vermek zordur. 
Sicaklik ta 0 denecek biseyler bulunabilinir belki ama aclik icin 0 
nedir? bu gun iki kat acim?




----- Original Message -----
From: "ogul esen" <ogulesen at operamail.com>
To: "Kerem Altun" <kerem.altun at gmail.com>, "Muharrem SEVER" <muharremsever at gmail.com>
Cc: md-sorular at matematikdunyasi.org
Subject: Re: [MD-sorular] SAÇMA GÜZEL BİR SORU
Date: Wed, 27 Aug 2008 09:14:15 +0100



-- 
_______________________________________________
Surf the Web in a faster, safer and easier way:
Download Opera 9 at http://www.opera.com

Powered by Outblaze
-------------- sonraki bölüm --------------
Gömülü bir mesaj temizlendi...
Gönderen: "ogul esen" <ogulesen at operamail.com>
Konu: =?iso-8859-9?B?UmU6IFtNRC1zb3J1bGFyXSBTQcdNQSBH3FpFTCBC3VIgU09SVQ==?=
Tarih: Wed, 27 Aug 2008 09:14:15 +0100
Boyut: 5950
Url: http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20080827/40c1c5a9/attachment.eml