[MD-sorular] Ceviriler

[Mehmet Kaysi]

Merhaba,

Böyle konularda konuşan çok ama iş yapan az oluyor maalesef.

Benim, ilköğretim 6-8 ve lise öğrencileri için, matematik olimpiyat
sorularını çevirme gibi bir projem vardı. (Gerçi hala da var :) ) Düşüncede
çok mantıklı bir proje. Olimpiyatın içinde en az 25 tanıdığım var ve toplam
49 uluslararası matematik olimpiyatı düzenlenmiş. Herkes en fazla 2 sayfa
yazsa hemen tüm çeviriler yapılmış olacak. Ama pratikte iş gönüllü olmaya
gelince 3-5 kişinin sınırlı yardımını ısrarla ancak alabiliyorum.

Bir de bu işi parayla yaptırabilirim. Ama kendi maddi imkanlarım buna
elverişli değil. Tübitak'ın da böyle bir proje için (aslında proje çok daha
kapsamlı - online olimpiyat eğitimi gibi düşünülebilir) desteği yokmuş.
Tübitak'ın bilim kampı ve doğa gözlemleri gibi programlar için desteği var
ama bunun için yok, değerlendirmeye bile alınmıyor yani.

Yani bu işin yapılabilmesi için ya teşvik (mesela para) ya da deli!
(gönüllü) insanlar lazım. Fakat yeterince para bulmak ya da çok gönüllü
insan bulmak zor. Olanların da fazla vakti olmuyor. (Misal, çevirileri ben
yapabilirim ama işim dolayısıyla çok az vakit ayırabiliyorum.)

Not: Destek olacak olan varsa beklerim :))



01 Ocak 2009 Perşembe 11:59 tarihinde ozgur baskaya <baskaya_ozgur at yahoo.com
> yazdı:

> Merhabalar,
>
> MD-Sorular'a henüz yeni üye oldum.
>
> Ben de ceviriler konusunda katilmak istedim.
>
> Almanya'da yasiyorum. Meslegim mühendislik ama ayni zamanda dizayn ile
> ilgili ve bu nedenle geometri ile ugrasmayi seviyorum. Literatürde halen
> ortaklasa kabul edilmis tam bir türkcesi bulunmayan "free form surfaces" (ya
> da free-form surfaces) simdiye kadar üzerinde yogun olarak calismis oldugum
> konudur. Ingilizce olarak computer aided design (kisaca CAD) olarak bilinen
> ve türkçeye bilgisayar destekli dizayn veya daha sik karsimiza cikan
> bilgisayar destekli tasarim olarak gecmis bir bransin en temel ögelerinden
> biridir free form surface. Endüstride gemi gövdeleri, otomobil karoserileri,
> ucak kanatlari, pervaneler vs.; dizaynda da karsimiza cok cikmaktadir...
> Temelinde matematik yatar. Cesitli polinomlar o belli bir amaca en uygun
> gelecek halde kullanilir. Geometri yaninda topoloji de büyük rol oynar.
> Neyse, konumuz ceviri...
>
> Uzun yillar önce kendimce düsünmüstüm; bu "free form surface(s)" nasil
> cevrilmeliydi türkceye diye: özgür yüzey(ler)? serbest yüzey(ler)? serbest
> form/sekil yüzey(ler)i? serbest formlu/sekilli yüzey(ler)? ...? Arapca
> birsey de olmazdi (serbestî vs). Simdi nette bunlari arama sözcükleri olarak
> verince ücer beser örnek cikiyor herbirinden. Cesitli calismalar icin keyfi
> olarak uygun isim koymalar tabii ki. Topluca kabul edilmis bir türkcesi yok
> henüz. Pek kimse birseyler denemedikce ve matematik ile ilgili bir kurul
> bunun üzerinde calismadikca böyle kalacak galiba: free form surfaces.
> Kalsin, benim acimdan sorun degil, cünkü ben artik biliyorum ne oldugunu,
> ama ülkemizde matematikle ilgilenen herkes hemen anlayabilecek mi acaba? Bu,
> terimlerin cevrilmesi konusunda bir örnekti.
>
> Matematige yogunlasmayi secen (ve ders kitaplariyla yetinmek istemeyen)
> genclerin önce ingilizce ögrenmeleri neden sart olsun ki? Pek mantikli degil
> aslinda. Nasil ki, akademisyen birinin kitap yazmaya zaman ayirma lüksü
> olmamaliysa (birakin olan bir kitabi cevirmeye zaman ayirmayi), genclerin de
> önce ingilizce ögrenmek zorunda olmamalari/kalmamalari gerekir. Sadece
> genclerin mi; örnegin almanca veya fransizca bilen yetiskinlerin de... Tabii
> gönül ister ki, her vatandas ingilizce ögrensin, ögrenebilsin. Ama nice
> potansiyel matematik (ya da fizik vb) dahisi gencler bu yetersiz ingilizce
> nedeniyle dünya capinda olma yolunda bastan eleniyor olmalilar. Gerci
> diyeceksiniz "türkce basilmis matematik kitabi mi kalmadi?" Dogrudur, türkce
> matematik kitabi tabii ki vardir belli bir sayida, ancak tüm dünyadaki
> yayinlara oranla cok düsük sayida oldugu da tartişmasiz olsa gerek. Nitelik
> olayi da ayri bir karsilastirma konusu.
>
> Diger yandan, biraz düsününce su sonuca variliyor: Bu ceviriler icin
> gereken kaynaklarin bulunmasi da gerekir. Bunlar; matematikten yeterli
> düzeyde ama o yabanci dilden (ingilizce ya da almanca, neyse) oldukca iyi
> anlayan cevirmen, ceviri icin zaman, bu zamanin para olarak karsiligi (eger
> idealist amacla yapilan gönüllü bir i$ degilse), iceriksel denetim,
> basilabilecek platform, tanitim, sunum, pazarlama vs... Ama -cevirebilme
> kapasitesini bir kenara birakirsak- kisaca para! Yani ancak bir devlet
> destegi ile yapildigi takdirde bunu hazir bekleme lüksümüz var, aksi
> takdirde bu paranin önce bulunmasi sart.
>
> Ben isin ulusal dili koruma boyutundan sözetmiyorum (bu boyut benim icin
> bir form olayi cünkü); anlasilirlik önde gelir bana göre. Almanca basilmis
> ve ingilizceye bile cevrilmemis, matematikle ilgili bir cok kitap oldugunu
> tahmin ediyorum, hele hele makaleler o kadar coktur ki. Son bir kac onyilin
> öncesinde, özelikle 17. yüzyildan itibaren alman ve isvicreli matematikci
> ve/veya bilimadamlarinin (fizik, astronomi, vs) o kadar fazla sayidaki
> almanca basilmis eserlerinin tümünü ingilizceye cevirtecek bir maddi kaynak
> oldugunu düsünebilmem cok zor. Bizim acimizdan bakildiginda, bu eserlere
> erisebilmek icin en basta gelen meziyet almanca bilmek mi olmalidir? Yoksa
> bir orta'da anlasmak gibi, "ingilizce yayinlari okuyalim, yeterli" mi
> diyecegiz?
>
> Ceviri gerekli bence, evet! Ama bunun sistematik olarak nasil olacagi,
> yap(tir)ilacagi konusunda fikir ve hatta cözüm üretmek gerekir.
>
> Umut Bey'in bahsettigi diger bir konu: ingilizcesiyle Translator'ler. Ben
> de tamamiyle katiliyorum otomatik cümle ceviricilerin gelistirilmesi
> gerektigi görüsüne. ingilizceden türkceye bir iki online platform ya da
> yazilim bulunabiliyor bu ceviriler icin, ama inanin almancadan türkceye i$e
> yarar bir tek yazilim bulamadim (ücretsiz online platform bir tarafa, satin
> alabilecegim bir tane bile yazilim yok). Matematik icerikli cevirilerden
> sözetmiyorum bile. Bence de bu kesinlikle bir eksikliktir! Kurumlardan
> ümidimiz kesildi; bari bir sekilde girisimci genc kardeslerimiz bu konulara
> egilip kar amacli yazilimlar gelistirseler ve bizler de satin alsak iyi bir
> pazar bulmus olurlardi kendilerine.
>
> Degerli Ali Bey'i yillardan beri yapilmasinda öncü oldugu katkilardan
> dolayi cok takdir ediyorum ama su cevirme olayina da bastan ümitsiz
> yaklasmamasini nacizane diliyorum (hatali yorumladiysam affola). ingilizce
> ögrenelim ama ceviriler de yapilsin bol bol. Belki devlet baba ya da bazi
> büyük kuruluslar (sabanci, koc, enka vs) bir sekilde motive edilebilir, eger
> gerekli destek saglanirsa (yani kisacasi toplu sekilde talep bildirimi
> gerceklesirse). ingilizceyi ögrenmeyi salik vermek ülkemiz adina cok güzel
> ama bir ön kosul olmamali bu.
>
> Matematik cevirileri konusunda bir yarişma yapilamaz mi düzenli olarak?
> Almanca cevirilerde edit destegi olarak ben de katkida bulunmak isterdim
> böyle bir organizasyona - zamanimin yettigi ölcüde. Ne bileyim, tabii ki cok
> seyler var ülkemizde matematik adina yapilacak. Bir sekilde bir yerlerden
> baslanilmis (örnek MD), cevirilerle de devam edilebilir; neden olmasin?
>
> Herkesin yeni yilini kutlarim.
>
> Saygilarimla
>
> Özgür Baskaya /Almanya
>
> -------
>
> Sayin Moderatöre not:
> digerleri tarafindan yazilmis iletileri silmis olmamin yaninda yazimi biraz
> edit ettim. Asagidaki listede Mustafa Umut Beyin ya da A.Kadir Beyin (Dede)
> bir iletisine yanit olarak eklenebilir. Tesekkürler...
> **
>
>
>
>    1.  RE: MD-sorular Toplu Mesajı, Sayı 81, Konu 1 (Mustafa UNAL)
>    2. Ceviri uzerine (Mustafa Umut Sarac)
>    3. Re: Ceviri uzerine (Kerem Altun)
>    4. Re: Ceviri uzerine (Ali Nesin)
>    5. Mayıs denemeleri.. ("Fatih Kursad CANSU")
>    6. Re: Lebesgue Integrali (tibet efendi)
>    7. Re: Lebesgue Integrali (Burak karabey)
>    8. ANLATAMADIM (dede)
>
>
>
> _______________________________________________
> MD-sorular e-posta listesi
> sorular at matematikdunyasi.org
> http://lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>



-- 
Mehmet Kaysi
Accord Institute for Education Research
-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20090101/fd66a01f/attachment.htm