[MD-sorular] line integral

tibet efendi tibetefendi at yahoo.com
12 Nis 2010 Pzt 15:55:33 EEST


integralin neden yapilan ise karsilik geldigi üzerine:Is, cisme bir yönde uygulanan kuvvet carpi o cismin kuvvetin uygulandigi yönde ne kadar gittigidir. Yani, kuvvet carpi yol.Simdi manyetik alan, vektör alani olarak verilmis dedik ya, o vektör alanindaki oklari her noktadaki bir birimlik kütleye manyetik alanin uyguladigi kuvvet olarak düsünelim.Line integral alirken bir noktadaki manyetik alan vektörü, parcacigin o andaki hiz vektörüyle carpiliyor. (dot product). Dot product, kuvvetin parcacigin gittigi yöne etkiyen (is yapan) bilesenini, hic bir is yapmayan yola dik bileseninden izole ediyor, mantik bu. Hangi zamanda parcacik neredeyse oradaki iki vektör bu caprilanlar. Biri manyetik alanin vektörü, digeri hiz vektörü. Sonra bunlarin zaman üzerinden integrali aliniyor. Integrali sonsuz kücüklükteki dilimlerin toplami olarak düsünmek gerekir.Simdi bu sonuncuyu anlamak biraz zor. Fizikciler infinetesimal'lerden bahsederler bu
 noktada. Matematikciler, hele hele cebirci olanlari, bu infinetesimal denen seye büyük nefret beslerler. (Cünkü öyle bir sey yoktur.)
Söyle anlatayim: Minik minik "düz" cizgilere parcala o yolu. Sonra her birinde manyetik alanin yaptigi isi hesapla. Iste o araliklari sonsuz kücültünce (ne demekse) toplamin ne oldugunu sana bu yukarida hesapladigimiz integral veriyor.
Scanner bulunca skalar alan meselesinde neyi kastettigimin cizimini de gönderirim.
Bol sabir diliyorum,
tibet
--- On Mon, 4/12/10, tÿfffffcrker isenlik <isenlik at yahoo.com> wrote:

From: tÿfffffcrker isenlik <isenlik at yahoo.com>
Subject: Re: [MD-sorular] line integral
To: "tibet efendi" <tibetefendi at yahoo.com>, md-sorular at matematikdunyasi.org
Date: Monday, April 12, 2010, 1:47 PM


cevabın için teşekkürler, genel olarak anladğımı ya da anlatabildiğini düşünüyorum, ancak daha da güzeli asıl ifade etmek istediğimi cevabında belirtmissin; "Yukarida verdigim örneklerin neden integrale karsilik geldigi" şeklinde.. biraz kafa yormak yerine sorarak belki işin kolayına kaçıyorum ancak, [cevaptan sonra da düşüneceğime emin olabilirsin:)], emin olabilmek için de doğru bir cevap olsun istiyorum elimin altında.

dolayısıyla senin de belirttiğin üzere şunu sormak istiyorum,
1) -line integral- in işte tam bu noktada yapılan işle nasıl bir bağlantısı oluyor, ya da şöyle ifade ediyim, fiziğin matematikten daha önce doğanın kendisinde var olduğunu varsayarsak, böyle bir problemle karşılaşıldığında çözümü elde edebilmek için "line integral" mi ortaya çıkıyor, -line integral-
 nasıl bir çözüm sunuyor ki bize, (problemin fiziği ile aralarında nasıl bir ilişki var ki) biz, onun problemin çözümünde kullanılması gerektiğini düşünüyoruz?

2)verdiğin örnekte manyetik alanlar için ortaya o alan tarafından yapılan işi bulmuş oluyoruz, (ki genelde kitaplarda ya da derslerde de belki anlaşılması en basit örneklerden olduğu içindir bu ve benzeri örnekler verilir ) peki bu her durumda geçerli midir, yani bu integral ile elde ettiğimiz bir iş midir sürekli? değilse ve eğer sonucta elde ettiğimiz şey (iş ya da artık ne oluyorsa), entegralini aldığımız kuvvete ya da alana göre değişiyorsa(değişenden kastım büyüklüğü değil tabi bu arada, isimlendirmek için kullandığımız "fiziksel adı"), bu sorunun pek bir önemi kalmıyor, ilk soruma
 dönüşüyor.

3)bu arada çizimini de gönderirsen sevinirim.


--- On Mon, 4/12/10, tibet efendi <tibetefendi at yahoo.com> wrote:

From: tibet efendi <tibetefendi at yahoo.com>
Subject: Re: [MD-sorular] line integral
To: "tÿfffffcrker isenlik" <isenlik at yahoo.com>, "Matematik Dunyasi" <md-sorular at matematikdunyasi.org>
Date: Monday, April 12, 2010, 2:32 AM

Skalar alan icin yine alan olarak düsünebilirsiniz, söyle ki:R^2'den R'ye bir fonksiyonun
 integralini aldiginizi düsünün. Fonksiyonun grafigini ucan hali gibi düsünün. Egrinizi yere R^2'nin üzerine cizin. O egriden yukaridaki ucan haliya dik olarak bir perde cikarin. Integral iste o perdenin alanidir. Sanirim anlatabildim, anlatamadiysam bir cevap yazin, cizimini yapayim.
Vektör alani icin örnek:Bir parcacigin bir manyetik alanda bir yol boyunca o manyetik alanin etkisiyle hareket ettigini düsünün. Maynetik alan vektör alanina tekabül edecek.Ama söyle: manyetik alanin etkisinde serbest hareket etmiyor. Sizin önceden belirlediginiz bir yol boyunca hareket ediyor. Yani siz o cisme bir ray yaptiniz, sürtünmesiz bir ray. O cisim o ray üzerinde hareket edebiliyor ancak ileri geri. O
 rayi da üzerinde integral alacaginiz egri olarak düsünün.Siz cismi itmiyorsunuz. Sadece manyetik alan, onu bir yerden bir yere götürüyor. Rayin basindan sonuna.Aldiginiz integral, manyetik alanin cisme o yol boyunca etkiyerek ne kadar is yaptigini verir.
Simdi burada dikkat edilmesi gereken sey su: bu örnekte line integral sadece ilk ve son noktalardaki potansiyel farkindan hesaplanabilir. Ilk ve son nokta sabitse ikisi arasina rayi nasil dösediginizin bir önemi yoktur. Integral, egriden bagimsiz olarak hep ayni cikar. Bu tür güzel vektör alanlarina konservatif deniyor. (tutucu, muhafazakar)
Güzel vektör alanlarinda bu hep böyle olur. Manyetik alanlar, kütle cekimi alanlari hep böyle güzel vektör alanlaridir. Güzel olmayan vektör alanlari da vardir ama. Onlarda iki nokta arasinda cizdiginiz yolun sekli integralin degerini
 degistirebilir.
Iste böyle. "Curl" ve "divergence" kavramlarini da anladiniz mi bu is tamam demektir. Bu iki kavramin da fiziksel karsiliklarini ve integralle baglantisini anlamaya calisin. Bunlar hep cizerek anlasilabiliyor. Sabirla... ve gece bunlarin rüyasina yatarak :)
Yukarida verdigim örneklerin neden integrale karsilik geldigini de kafa patlatarak kendiniz bulabilirsiniz. Anlasilabilecek seyler. Ama derslerde genelde anlatilmiyor, Ya da ben kötü hocalara denk geldim.
Bu konulari fizikcilerden dinlemek gerekiyor anlamak icin, matematikciler güzel anlatamiyorlar.
tibet


--- On Sun, 4/11/10, tÿfffffcrker isenlik <isenlik at yahoo.com> wrote:

From: tÿfffffcrker isenlik
 <isenlik at yahoo.com>
Subject: [MD-sorular] line integral
To: md-sorular at matematikdunyasi.org
Date: Sunday, April 11, 2010, 11:47 PM

merhaba,line integral in fiziksel yorumunu nasıl yapabiliriz, merak ettiğim tanımından ziyade (ki belki tanımından da anlamak mümkündür), sonuç olarak ne elde etmiş oluyoruz, bi scalar ya da vektör alanı bi eğri boyunca entegre ederek o alanla ilgili nasıl bir bilgiye ulaşıyoruz, eğri boyunca nasıl değiştiği dışında. ya da başka bir deyişle basit bir karşılaştırma ile şunu öğrenmek istiyorum aslında, tek boyutta riemann integrali düşünsek,
 söz konusu entegre edilecek fonksiyonun altında kalan alanı buluyoruz, peki line integal sonucunda ne çıkıyor, fiziksel nasıl bir anlam
 yükleyebiliriz?


      
-----Inline Attachment Follows-----

_______________________________________________
MD-sorular e-posta listesi
sorular at matematikdunyasi.org
http://lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular




      


      


      
-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: <http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20100412/90c9f7f2/attachment.htm>


MD-sorular mesaj listesiyle ilgili daha fazla bilgi