[MD-sorular] sonsuz-varlık felsefesi ve sonsuzdaki noktayı gösteriyorum canlı canlı!

Metin Odun metamaths at gmail.com
1 Tem 2010 Per 19:25:02 EEST


"Dogada varolan sonsuz birsey bulunana kadar ne benim dedigim, ne de aksi
kanitlanabilir."

Sanmıyorum. *Bulunması*, değil sonsuz bir şeyin, *varlığının kanıtlanması*,
deseydiniz hemfikir olabilirdim belki. Aynı noktaya geliyorum, varlık
felsefesinde varlığın var olduğunun bilgisi varlığın var olması için
yeterlidir. Yani bir şeyin var olduğunu BİLİYORSAK o şey vardır.
Görememişiz, bulamamışız, hiç önemli değil. Bunu siz de kabul edersiniz.

Daha sonsuz bir şeyin ne olduğu konusunda uzlaşmış değiliz hem. Diyelim
uzlaşmak zorunda değiliz, sizin -sonsuz bir şey- tanımınız ne? Sonsuz bir
şeyle ne demek istediğinizi eksiksiz olarak tanımlayamayacağınızı bile iddia
edebilirim! Aynı şey benim için de geçerli. Sonsuzla kastettiklerimiz farklı
olsa bile herkesin kendi tanımını eksiksiz olarak ifade edebilmesinin
olanaksızlığından bahsediyorum. Bunun neden olanaksız olduğunu açıklayamam,
öyle hissediyorum, kelimelerimiz yetmez belki, vs. Ve, eksiksiz bir tanım
tanım olamaz. Tanım size bir şeyin ne olduğunu kesin olarak söyleyen bir
şeydir çünkü. Şüpheye yer bırakamaz, bırakırsa tanım olmaz, olamaz.

Doğada sonsuz bir şey bulmak? Çok muğlak bir şey bu. Sonsuz ne demek? Sonsuz
bir şey ne demek? Doğa ne demek? Doğada sonsuz bir şey bulmak ne demek?
Bence bu soruların yanıtlarını tam vermeden, veremeden daha doğrusu,
konuşuyoruz.

İnandırıcı olduğuna inandığım, biraz, bir biçimde sonsuzu göstereyim şimdi
de.

Ortaokulun başlarında bir tane sonsuz vardı. Sonra kardeşi eksi sonsuz
geldi. Ve sonra üniversitede çok değişkenli analiz alanlar her yönde limite
bakmak kavramına ilgin "her yönde sonsuz" kavramını gördüler. (Ve Riemann
Küresi...)

Dün ürkütücü bir şey geldi aklıma, *rastgele bir nokta alalım uzayda, o
nokta sonsuzdaki noktadır.* Bu geldi. Tatlı kabuslar gibi uyutucu, yalın ve
şekerli. Huzur verici bir şey. Anlatayım.

Bir merkez belirleyelim ve düzlemde. x-y eksenlerini çizelim. Misal, y=2x
doğrusunun ta en sonunda bir "nokta" vardır. (Doğrunun kuzey doğu ucundaki
noktayı düşünebiliriz, ya da iki ucu birden tek nokta olarak) O nokta
sonsuzdaki bir noktadır. Aynı şeyi herhangi bir doğru için de diyebiliriz. E
*nasıl y=2x doğrusunun en sonu sonsuzdaki bir noktaysa orijine göre, orijin
de o noktaya göre sonsuzdaki bir noktadır!! Demek ki orijin sonsuzdaki bir
noktadır.* İşte sonsuz. Üstelik koordinat ekseninin merkezini rastgele
seçebildiğimizden düzlemdeki hatta uzaydaki her nokta sonsuzdaki bir
noktadır!

Ancak, sonsuzdaki noktaları görebilmek sonsuzu görebilmek demek olamasa
gerek. Sonsuz bence hissedilen bir şey. Al sana sonsuz bu, diye birisinin
bir şey gösterebileceğine inanmıyorum. Olsa olsa sonsuzluğun olağanüstü
güzel bir biçimde tezahür ettiği bir şovu sergileyebilir ama bu yine de
sonsuzun kendisini görmek olamaz.

Bu tartışmalardan sonra şu geldi aklıma şimdi. Sonsuz belki de insanların
göremeyeceği bir şeydir. İnsanın yarattığı ama insanın göremeyeceği bir şey
olamayacağına göre o zaman sonsuzu Tanrı'nın yarattığına inanıyorum galiba.
Bence sonsuzu görmeyi bırakın, tanımında bile uzlaşamamamız sonsuzu
insanların yaratmadığını gösterir, değil mi?

Matematikçi, bir kavramı tanımlamakta, daha güzel tanımlar bulmakta sıkıntı
çekebilir. Bu ayrı bir şey. Ama siz hiç iki matematikçinin verilmiş bir
tanımı farklı yorumlayabileceğine ihtimal veriyor musunuz? Farklı
yorumlamaktan kastım şu, birisi diyor ki, (the) tanım A'ya A der, diğeri
diyor ki, hayır, o tanım A'ya B diyor ve A farklı B. Yoksa belirli bir
tanımın farklı ama özde aynı şeyi söyleyen değişik biçimlerde ifadeleri
olabilir.

Karmaşık ve basit ve zor ama güzel, matematik.

Metin

01 Temmuz 2010 00:29 tarihinde Kerem Altun <kerem.altun at gmail.com> yazdı:

> Zaten su anda spekulasyon yapiyoruz. Ben dogada sonsuz diye birsey yoktur
> diyorum, siz de belki vardir da biz goremiyoruzdur diyorsunuz galiba. Ben
> aslinda atiyorum sonucta, bir tahminde bulunuyorum. Dogada varolan sonsuz
> birsey bulunana kadar ne benim dedigim, ne de aksi kanitlanabilir.
>
> Kerem
>
>
>
>
-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: <http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20100701/3826f5c8/attachment.htm>


MD-sorular mesaj listesiyle ilgili daha fazla bilgi