[MD-sorular] sakince bir uniqueness tartışması

[mozgan]

Açmadilar basindan tanrilar her seyi ölümlülere;
Ama onlar zamanla bulacaklar arayarak daha iyiyi.

Ulasamadi hic kimse, tanrilar ve sözünü ettigim
Tüm seyler hakkindaki kesin gerçege, ulasamaz da.
Aciklasa da biri kusursuz gercegi,
Kendisi bilemeyecektir bunu;
Her seyin sanilardan dokunmus oldugunu.

Ksenophanes (Xenophanes)

Tanri algisi problemi: Bes duyudan algilanan bilgiler ile "Tüme Varim"in olusturdugu sorunsallik.
(Tanri inkari veya kaniti degil, bilekis Tanri kavramlari hakkindaki sorunsalin kökenine egilmek istedim!)

Benzeri bir düsünce eski Türklerde (örnegin, Kutadgu Bilig'te) var miydi, bilemiyorum. Onu da Sayin Mehmet Ülküdas lütfederse sevinirim.

Saygilarimla...
M. Ozgan

Am 19.07.2010 um 12:31 schrieb Metin Odun:

> teklik tartışmasıydı ama ister istemez biraz saptırdık tartışmayı. hemen şunu belirteyim. bu tartışmanın bu şekilde hafif matematiksel-daha çok felsefi olarak sağlıklı ilerlemesi memnun edici ve liste düzenine de aykırı değil. umarım bu şekilde devam ederiz ve sonlandırabiliriz ne zaman sonlanacaksa.
>  
> ben hata yaptım bir evvelki mesajımda. aşağıdaki ilk paragrafta haklısınız.
> şimdi kurandaki "herşey" ile tanrının ne kastettiği çok önemli aslında. herşey... iyi de acaba hangi herşey(?) tutarlı olan her şey olsa gerek. yani tanrının herşeye gücünün yetmesi kapsamına hem sonsuza kadar var olması hem de kendini yok etmesini bir arada yapabilmek dahil olmasa gerek. aşağıdakinden bir önceki mesajınızda vurguladığınız "sonuç: tanrıya insani mantıkla yaklaşmanın sonu hüsran olabilir." ifadeniz de çok önemli. misal tanrı sonsuza kadar yaşayacak diyoruz. ama bizim için geçerli olan zaman kavramının tanrı için de geçerli olduğunu ki geçerliyse bile aynı kriterlerde geçerli olduğunu nereden biliyoruz ya da biliyor muyuz? bazıları der ki tanrı için herşey olmuş bitmiştir ki buna karşı çıkanlar var. aslında kuranda da tanrının zamanla ilgili açıklamalarını biliyoruz, var bunlar. onun zamanı ile bizimkinin farklı oldugu.
>  
> dolayısıyla üç taş yorumu da çürüyor: tanrının gücünün yettiği herşey tutarlı olan herşeydir. belki bu yorumum da hatalı olabilir, şöyle ki tanrı belki de öyle bir güce sahiptir ki bize tutarsız gelebilen şeyleri bile yapabilir. yani en iyi algoritmayla oynanan üç taş oyununu kazanabilir bile tanrı! siz diyorsunuz ki kazanamaz. amma ve lakin bizim tutarlı dediğimiz şeyin -optimum stratejideki üç taş oyununda kazanan olmayacağı- tutarlı olduğunu nereden biliyoruz? burada biraz zorlama yapıyorum, farkındayım. ama umarım ne düşündüğümü ifade edebilmişimdir, tanrı bu! yapar yapar!
>  
> veya dediğiniz gibi
>  
> tanrı kavramını bizim aklımızla sorgulamak eksik bir sorgulama olabilir. zira görmediğimiz ve tanımında bile uzlaşılamayan, (tanrı varsa bile) hakkında çok az bilgiye sahip olduğumuz bir olguyla ilgili konuşuyoruz. tekrar (bu tartışmaya dahil olma hevesinde olacaklara nacizane( bir hatırlatma yapmak isterim, tanrının yokluğunu-varlığını tartışmıyoruz...
>  
> metin
> 
> 18 Temmuz 2010 22:52 tarihinde ... fen <ilerianaliz at agnostik.net> yazdı:
> sonsuza kadar var olacağı kesinse kendini yok edebileceğini nasıl söylüyorsunuz? sonsuza kadar var olacak, demek ki; yok edebilmesi mümkün değil. yok edebilecek olsa sonsuza kadar var olma garantisi vermezdi. kendi kendini yok edebileceğini iddia etmesi bile kendi iç çelişkisidir.
> 
> sadece bu mu: sonsuz güç de başlı başına çelişki içindedir. mesela en basitinden üç taş oyununu düşünün. üç taş oyununda topu topu 9! farklı durum vardır (döndürü ve simetrilerle birlikte). üstelik her iki taraf da en iyi stratejiyi uygulayarak oynarsa oyun kaçınılmaz olarak berabere biter. algoritmamızın karşısında sonsuz güçlü tanrı da olsa; üç taş oyununu optimum oynayacak şekilde yazılmış bu algoritmanın yönergelerine göre oynanan bir oyunun beraberlikle bitmesi kaçınılmazdır. tanrının, hile yapmamak kaydıyla; üç taş oyununu optimum oynayacak şekilde yazılmış bir algoritmanın yönergelerine göre oynanan bir oyunda galip gelmesi ne yazık ki mümkün değildir. oyunda galip gelmiş se hile yapmıştır; berabere kalıyorsa da tanrının gerçekleştiremeyeceği bir eyleme tanık olmuş oluyoruz, o da: üç taş oyununu optimum şekilde oynayan bir algoritmanın yönergeleri doğrultusunda oynanan bir oyunda galip gelmek!
> Date: Sun, 18 Jul 2010 22:25:27 +0300
> 
> Subject: Re: [MD-sorular] Ynt Bir teorem ve kanıtı: Tanrı VARSA tektir
> From: metamaths at gmail.com
> To: ilerianaliz at agnostik.net
> 
> "kendini yokedemeyeceğinin kesin oluşu da her şeye gücünün yetemeyeceği anlamına gelir"
>  
> hayır. kendini yok etmek istememesinden de kaynaklanabilir kendini yok etmemesi. bu isteksizliğinin nedeni de çelişkiye düşmemek olabilir.
> 

--
root at FreeBSD

-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: <http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20100719/f1b604a7/attachment.htm>