[MD-sorular] Matematik yeni bir deterjan mi? (*)

[tibet efendi]

Tarihsel olarak olaylar söyle gelismis:Önce matematigin catisini yapmislar. (Yani analiz, geometri falan, Euler'lere kadar olan süre.) Sonra catidan baslayarak asagi dogru duvarlarini örmüsler. (delta-epsilonlar falan, Cauchy'ler Dedekind'ler...) En son evin temelini atmaya calismislar (Mantik, kümeler teorisi, Frege, Bertrand Russell vs.)(Russell büyük adam bu arada... Baba adam... Adam gibi adam Russell!)
Sanmislar ki evin temelini atinca ev sapasaglam olacak. Gödel diye bir adam cikmis, demis ki bunlara: "Siz temeli ne kadar derine atarsaniz atin, o temel saglam olmayacak." (Burada gürledigini hayal edin.) Ve bunu catir catir kanitlamis. (Bu arada Gödel bu sunumu ilk yaptiginda olayi koca salonda bir tek John von Neumann cakozlamis deniyor. Söylenti, magazin alemlerinde kulaktan kulaga bu sekilde yayilmis en azindan. Von Neumann sagindaki solundaki matematikcileri "Aaabi adam ne kanitladi gördünüz mü? Cook süüpper bi sey bu ya!" diyerek gaza vermeye calismis ama basaramamis. Sonra hemen gidip bir seyler karalamis kagitlara "düsünüyorum, anliyorum kimse anlamadi ben anladim" pozlarinda. Öyle de uyuz bir adammis bu... Kosmus Hilbert'in yanina varmis sonra bu Neumann. Soluk soluga "Abi bak söyle böyle cok süper bir sey kanitladi bu Gödeel" diye... Hilbert de buna: "Dur bak heyecan yapma, heyecan yapinca dilin damagin kuruyor, ne dedigin
 anlasilmiyor" diye cikismis. Hilbert de az artist degil yani.)
Ne diyordum?Bence insanlara matematik ögretmeye kümeler teorisiyle falan baslanmasi o yüzden de yanlis diyecektim. Basta bol bol analiz, lineer cebir ögretip sonradan mantik dersi daha bir dogru.
Sezgisel kümeler teorisine cok kiziyordum örnegin ben bir ara. Diyordum ki:"Matematikte sezgisel mi olurmus, her sey kuralina göre olacak arkadas!" Ama simdi bu düsüncemden cok uzaktayim. Daha bir aksiyomatik, daha bir sahane sandigim ZFC'nin de temelsiz oldugunu ögrendikten sonra fikirlerim cok degisti. Sezgisel kümeler kurami gözüme daha bir hos gözükmeye basladi. Ona karsi gardimi indirdim, ona yesil isik yaktim diyebilirim :)
Matematigin temellerinden baslanip insa edilmesi istegi dogru bir istek degil yani. Cünkü temel saglam degil.
Bu son iki cümle cok iddiali oldu. Bir polemik baslatmasini umit ediyorum. :)
Son söz:Ben yine de bütün bunlara ragmen, Gödel'e inat, ruhumun derinliklerinde bir yerde, ZFC'nin tutarli olduguna inaniyorum. Sanki ZFC tutarsizsa bütün hayat anlamsizlasacakmis, evren cökecekmis/kolaps eyleyecekmis gibi geliyor bana. ZFC'yle hayata tutunuyorum diyebilirim. Unutmayin ZFC olmasaydi bugün burada muhabbet ediyor olamazdik. Bana öyleymis gibi geliyor en azindan.
Tamam cok da abartmayayim. Ama söyle diyeyim:"Evet kabul ediyorum, ZFC tutarli mi bilmiyorum. Ama kesin bi güc var!"
tibet

Son: Bir felsefe furyasidir gidiyor ya bu ara e-mail grubunda... O kervana ben de katilayim istedim. Gerilim cikiyor bir de her felsefe sorusundan sonra ama, o olmasin lütfen. O hos degil. Yani burada kendinizi kanitlamaya calismayin, e-mail gurubu burasi. Burada o tarz heyecan istemiyoruz... gerenk yok. burada kimse kimseye madalya takmayacak sonucta. (Ben, yeni yilin, e-mail gurubumuza sevgi baris ve kardeslik getirmesini istiyorum.)
Felsefi olacaksa da muhabbeti hos olsun ama degil mi? Yani hep bir yaris, hep bir ego. Hayat zindan olur ama öyle insana.. Biraz rilaks olalim. (Adam hakli beyler)


      
-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: <http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20100621/da916dc7/attachment.htm>