[MD-sorular] ygs'de sifre

7 Nis 2011 Per 10:48:04 EEST

Evet, Kerem'in soyledigi akla yakin.
Yani yanlis siklari her kitapcik icin ayri ayri karmamislar, tek bir 
kere karmislar.
Sonra kaydirmayi her kitapcik icin rastgele yapmislar...
En iyimser ifadeyle aptalligin daniskasi.
Ustelik Ali Demir'in soyledigine gore ilk karma duzgun yapilmamis.
Bu da Taraf soylesisinin sonunda belirttigim sorunun yanitini da veriyor 
aslinda.
Soylesinin tumunu asagiya aktariyorum.
A

Anladığım kadarıyla ÖSYM şöyle bir şey yapmak istemiş: Her öğrenciye 
ayrı bir soru kâğıdı verilsin, ama az sayıda, diyelim 50 tane cevap 
anahtarı olsun. Bunun için de şöyle bir yöntem izlemişler:

Master kitapçıkta şıkları bir biçimde sıraya dizmişler; bu sıralamayı da 
en doğal biçimde yapmışlar, örneğin küçükten büyüğe ya da alfabetik ya 
da uzunluğuna göre. Ardından doğru şıkkı sabit tutarak diğer şıkları 
rastgele karmışlar. (Bu karma her soru için 24 değişik biçimde 
yapılabilir.) Basına yaydıkları işte böyle bir kitapçık. Kuşkular da 
basına dağıtılan bu kitapçıktan kaynaklandı zaten. Öğrencilere 
verdikleri kitapçıkta ise, yukardaki harmanlamadan başka, bir de her 
sorunun şıklarını sağa doğru (döngüsel olarak yani) rastgele birkaç hane 
kaydırmışlar. (En sondaki şık en başa gelir bu yöntemle.) Bir sorunun 
şıklarını kaydırmanın da 5 değişik yöntemi vardır. Demek ki öğrencilerin 
kitapçığındaki her sorunun şıkları 24x5 = 120 değişik biçimde karılmış, 
tam olması gerektiği kadar; yani öğrencinin kitapçığındaki şıklar 
rastgele karılmış.

Eğer tam bu yöntemle şıkları karmış olsalardı dağıttıkları kitapçık, 
yani öğrenci sayısı kadar cevap anahtarı olması gerekirdi, ki bu durumda 
sınavları düzeltmek çok zaman alırdı. Diyelim ÖSYM 50 tane cevap 
anahtarı olsun istemiş. O zaman 40 şıkkı kaydırmanın trilyonlarca 
değişik yöntemi arasından rastgele 50 tanesini sabitlemişler ve 
kaydırmaları da sadece bu 50 yönteme göre yapmışlar. Böylece sadece 50 
cevap anahtarına ihtiyaçları olacak.

Kabul etmek gerekir ki gayet zekice bir plan.

Eğer gerçekten bu stratejiyi izlemişlerse pek bir sorun göremiyorum ben. 
Ama tabii yüzdeyüz emin olmak için çok daha fazla örneklemeyle çok daha 
ayrıntılı bir analiz yapmak lazım ve istatistikçiler böyle bir analiz 
yapabilirler.

Burada sorun şu: Eğer bir öğrenci önüne gelecek kitapçıkta 50 
kaydırmadan hangisinin uygulandığını bilirse, o zaman kamuoyunda çok sık 
tartışılan yöntemle doğru yanıtları büyük ölçüde bulabilir. Ama bu tür 
kuşkular her sınavda öne sürüleceğinden, elimizde somut bir delil 
olmadan kuşkulanmayı doğru bulmuyorum ben şahsen. Ayrıca binlerce 
kişiyle paylaşılan bir şifre mutlaka ortaya çıkar, özellikle Türkiye 
gibi konuşmasını seven bir ülkede; yani kitapçıkları şifrelemek birazcık 
aklı olan birinin yapacağı bir iş değil. Öte yandan ÖSYM'nin kötü bir 
geçmişi olduğundan insanlar kuşkulanmakta da tamamen haksız sayılmazlar.

ÖSYM ne yazık ki bu oldukça basit ve zekice stratejiyi kısa zamanda ve 
tüm açıklığıyla ortaya koyamadı. Eğer ÖSYM'nin başına matematikten, 
algoritmadan ve şifrelemeden anlamayan birini getirirseniz olacağı budur!

Her ne kadar büyük ölçüde hile yapılmadığı kanısındaysam da içimde bir 
bit yeniği var: Basına dağıtılan kitapçıkta 8 sorunun şıkları küçükten 
büyüğe doğru sıralanmıştı ve her seferinde yanıt en küçük şıktı. Buna 
anlamlı bir açıklama getiremiyorum. Olasılık olarak böyle bir şeyin 
gerçekleşme olasılığı çok çok düşük. ÖSYM'nin bunu açıklaması lazım.

  On 07.04.2011 10:26, Kerem Altun wrote

> Yapilan o degil galiba. Usenmedim, verdikleri ftp sitesinden rastgele 4-5
> kitapcik secip baktim. Herhalde soyle yapmislar:
>
> 1. Siklari kucukten buyuge sirala. (Bu kitapciga master kitapcik diyorlar)
>
> 2. Yanlis siklari rastgele kar. Bunu her soru icin ayri sekilde yapmislar.
> Ama sadece master kitapcik icin yapip, tek bir kitapcik daha elde etmisler.
> Buna master2 kitapcigi diyelim.
>
> 3. Bir ogrencinin kitapcigini elde etmek icin, master2 kitapciginin
> siklarini rastgele kaydir. Her soru icin ayni sayida kaydirma yok burada.
>
> Ama her ogrencinin kitapcigi, tek bir master2 kitapcigindan kaydirma ile
> turetilmis. Bu soyledikleri sifre bu kitapciklarda neden calisiyor benim
> hala kafam basmadi.
>
> Birileri usenmemis, oturup program yazmis. Asagida adresini gonderiyorum.
>
> http://ygssifre.sourceforge.net/
>
> Kerem
>
>
>
> 2011/4/7 Ali Nesin<anesin at nesinvakfi.org>
>
>> Benim yazdigim bir aciklamadan cok, OSYM'nin beceriksiz aciklamalarindan ve
>> basina yaydiklari kitapciktan anladiklarimdi.
>> Yapmak istediklerini soyle anlamistim:
>> 1) Sorularin siklarini belli bir siraya gore diz.
>> 2) Yanlis siklari rastgele kar (yani harmanla). Her soru kitapciginda ve
>> her soruda bunu degisik bir bicimde yapabilirsin, cevap anahtari bundan
>> etkilenmez.
>> 3) Her kitapcikta ve her soruda siklarda bir kaydirma (shift yani) yap. 160
>> soru oldugundan bunun 5 ussu 160 degisik yolu vardir.
>> OSYM'nin dune kadar yaptigi aciklamalardan 5 ussu 160 degisik kaydirmadan
>> sadece belli miktarda (diyelim 50 tane) sectigi anlasiliyordu, cunku israrla
>> soru kagidi kadar cevap anahtari var demiyorlardi; hatta ne kadar cevap
>> anahtari oldugu sorusunu, "bunu da soylemeyelim, bu da bize kalsin" gibi
>> laflarla gecistiriyorlardi. Boylece az sayida (diyelim 50 tane) cevap
>> anahtari olacakti. Eger bu (diyelim) 50 tane kaydirma gercekten rastgele
>> secilmisse, bir sifre oldugunu soyleyemeyiz.
>>
>> Bugun Vatan'da cikan soylesisinde, OSYM baskani Ali Demir, daha once
>> israrla ima ettigini yalanlayarak soru kitapcigi kadar cevap anahtari
>> oldugunu soyluyor. Yani az sayida kaydirma secmediklerini, her soruda her
>> turlu kaydirmayi yaptiklarini soyluyor.
>> Gene Ali Demir, bugunun Radikalinde cikan soylesisinde dogru secenegin her
>> adayda rastgele bicimde yer degistigini soyluyor.
>> Eger bu dogruysa benim yukarda soylediklerim yanlis.
>>
>> Ama Ali Demir'in soyledikleri bambaska sorular doguruyor:
>> Madem oyle, once yanlis siklari karmanin sonra da dogru sikkin yerini
>> degistirmenin anlami ne? Ta en bastan tum siklari kar olsun bitsin...
>> Ali Demir'in aciklamalari beni rahatlatmadi, tam tersine pirelendirdi.
>>
>> Ayni Radikal soylesisinde Ali Demir, sistemdeki bir yanlislik sonucu, 4
>> yanlis sikkin rastgele karilmadigini, dolayisiyla ortaya bir sablon
>> ciktigini soyluyor.
>>
>> A
>>
>>
>>
>>
>> On 07.04.2011 08:06, Çağrı AKSU wrote:
>>
>>> Ben bu açıklamadan açıkcası hiçbirşey anlamadım. harmanlamanın seçiliminin
>>> yapıldığı bir arayüz mü varmış..? bu arayüzden şöyle kar, böyle karıştır
>>> gibi seçenekler seçilip, harmanlama buna göremi yapılıyormuş..? Bu
>>> müdahaleye açık süreç inşaa edildiğini ortaya koymazmı..? Ayrıca dün
>>> basımı
>>> yapan matbaanın yetkilisi bir açıklama yaptı ve görme engelliler için
>>> hazırlanan soru kitapçığı dağıtıldı dedi, bu ne olacak..?
>>>
>>>
>>> 2011/4/7 Ali Nesin<anesin at nesinvakfi.org>
>>>
>>>   Dun Taraf gazetesine verdigim soylesiden bir parca sunuyorum:
>>>> Master kitapçıkta şıkları bir biçimde sıraya dizmişler; bu sıralamayı da
>>>> en
>>>> doğal biçimde yapmışlar, örneğin küçükten büyüğe ya da alfabetik ya da
>>>> uzunluğuna göre. Ardından doğru şıkkı sabit tutarak diğer şıkları
>>>> rastgele
>>>> karmışlar. (Bu karma her soru için 24 değişik biçimde yapılabilir.)
>>>> Basına
>>>> yaydıkları işte böyle bir kitapçık. Kuşkular da basına dağıtılan bu
>>>> kitapçıktan kaynaklandı zaten. Öğrencilere verdikleri kitapçıkta ise,
>>>> yukardaki harmanlamadan başka, bir de her sorunun şıklarını sağa doğru
>>>> (döngüsel olarak yani) rastgele birkaç hane kaydırmışlar. (En sondaki şık
>>>> en
>>>> başa gelir bu yöntemle.) Bir sorunun şıklarını kaydırmanın da 5 değişik
>>>> yöntemi vardır. Demek ki öğrencilerin kitapçığındaki her sorunun şıkları
>>>> 24x5 = 120 değişik biçimde karılmış, tam olması gerektiği kadar; yani
>>>> öğrencinin kitapçığındaki şıklar rastgele karılmış.
>>>>
>>>> Eğer tam bu yöntemle şıkları karmış olsalardı dağıttıkları kitapçık, yani
>>>> öğrenci sayısı kadar cevap anahtarı olması gerekirdi, ki bu durumda
>>>> sınavları düzeltmek çok zaman alırdı. Diyelim ÖSYM 50 tane cevap anahtarı
>>>> olsun istemiş. O zaman 40 şıkkı kaydırmanın trilyonlarca değişik yöntemi
>>>> arasından rastgele 50 tanesini sabitlemişler ve kaydırmaları da sadece bu
>>>> 50
>>>> yönteme göre yapmışlar. Böylece sadece 50 cevap anahtarına ihtiyaçları
>>>> olacak.
>>>> A
>>>>
>>>>
>>>> On 06.04.2011 21:13, Gorkem Ozkaya wrote:
>>>>
>>>> Kerem'in gonderdigi baglanti ilginc.  OSYM baskanini bir anlamda
>>>> yalanliyor.
>>>>
>>>> OSYM baskanina gore basina verilen kopya onemsiz bir yan urun,  asil
>>>> kitapciklar master kitapciktan turetildigi icin sorun tasimiyor.
>>>>
>>>> Halbuki bu linkten anlasildigina gore sinavda kullanilan tum
>>>> kitapciklar, basina verilen sorunlu kitapciktan turetilmis.  Siklar
>>>> karistirilmamis, cembersel olarak kaydirilmis.  Bu nedenle sorun,
>>>> kismen de olsa tum kitapciklara aktarilmis.
>>>>
>>>>
>>>>
>>>> 2011/4/5 Kerem Altun<kerem.altun at gmail.com>   <kerem.altun at gmail.com>:
>>>>
>>>>
>>>>   Soyle bir iddia varmis:http://www.eksisozluk.com/show.asp?id=22893083
>>>>
>>>> Yazari yayilmasini istemis, yayalim.
>>>> Kerem
>>>>
>>>> _______________________________________________
>>>> MD-sorular e-posta listesisorular at matematikdunyasi.orghttp://
>>>> lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>>
>>>>   _______________________________________________
>>>> MD-sorular e-posta listesisorular at matematikdunyasi.orghttp://
>>>> lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>>
>>>>
>>>>
>>>> _______________________________________________
>>>> MD-sorular e-posta listesi
>>>> sorular at matematikdunyasi.org
>>>> http://lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>>
>>>>   _______________________________________________
>> MD-sorular e-posta listesi
>> sorular at matematikdunyasi.org
>> http://lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20110407/1a8e6e9f/attachment-0001.htm>