[MD-sorular] olasilik tahmini

[Deniz AKYILDIZ]

"Gerci bunun icin p(y_i|x_j)'lerin i uzerinden toplami her j icin 1 olmali
sanirim." Evet, her bir x_j icin bir olasilik dagilimimiz var. Yani x =
{soguk,sicak}, y = {kosmak, tv izlemek} icin, diyelim ki x=soguk oldugu
verili bir durumda p(y | x=soguk) ayrik bir olasilik dagilimi olmali.

Normalize etmek biraz anketin subjektif yapisina bagli. Mesela onceki
ornekte, kosmak 1.2 olsun, tv izlemek 4.6. Bunlari direkt normalize etsek,
kosmak: 1.2/(1.2+4.6) =~ 0.20, tv izlemek: 4.6/(1.2+4.6) =~ 0.80 oluyor.
Ama eger 1 puan 'asla yapmam' gibi bir secenekse, 0.2 cok buyuk bir
olasilik olacaktir. Dolayisiyla, bir sekilde subjektif yapiyi yansitacak
sekilde mapping yapmak lazim. Standart bir yolu var midir gercekten
bilemiyorum ama tahminimce yoktur: Cunku bu mapping cevaplarin subjektif
yapisina bagli olmali.

21 Ağustos 2012 05:32 tarihinde Kerem Altun <kerem.altun at gmail.com> yazdı:

> Yanit icin tesekkurler. Sorun Bayes teoremi kismi degil. Aktivitelere y_i,
> havanin degisik durumlarina da x_j diyelim.
>
> Eger p(y_i|x_j)'yi biliyorsak p(x_j|y_i)'yi bulmak kolay. Gerci bunun icin
> p(y_i|x_j)'lerin i uzerinden toplami her j icin 1 olmali sanirim. Yani
> verilen bir hava durumu (x_j) icin p(y_i|x_j) gecerli bir olasilik dagilimi
> olmali. Emin degilim ama oyle olmali gibi geliyor.
>
> Halbuki burada oyle birsey yok. Dediginiz gibi normalize etmek de ne kadar
> dogru bilemiyorum.
>
> Kerem
>
>
>
>
>
> 2012/8/20 Deniz AKYILDIZ <odakyildiz at gmail.com>
>
>> Merhaba,
>>
>> Burada iki soru var, soyle yazmissiniz: (1) "1-5arasi bir olcek (Likert
>> olcegi deniyormus buna) olasiliga nasil cevirilir?", (2) "Yani bir kisi
>> spor yapiyorsa, havanin sicak olma olasiligi kactir?"
>>
>> Ilk soru biraz yoruma bagli. Iki degiskenimiz var: Aktiviteler ve hava
>> durumu. Sozgelimi, 2 aktivite var, tv izlemek ve kosmak. Havanin da iki
>> durumu olsun, soguk ve sicak. Havanin soguk oldugu verili bir durumda,
>> insanlar ortalama olarak kosmak'a 1.2, tv izlemek'e 4.6 verdiler diyelim.
>> Bunu olasiliga cevirmenin en basit yolu, bu sayilari normalize etmek
>> olabilir ama anket biraz yoruma acik oldugundan toplamlari 1 olacak sekilde
>> bu sayilari verecek baska bir duzenleme de yapilabilir.
>>
>> Ikinci sorunuz Bayes teoremi ile alakali. Veriden y aktivite, x hava
>> durumu olmak uzere, p(y|x) dagilimini elde ediyoruz. Verili bir
>> aktiviteden, hava durumu hakkinda bilgi cikarmak icin p(x|y) bize
>> gerekiyor. Bu da bayes teoremi ile bulunabilir.
>>
>> Eger yardimci olamadiysam, yarin daha detayli yazmayi deneyebilirim. Zira
>> saat gec su an :)
>>
>> Selamlar,
>>
>> --
>> *Deniz*
>> 20 Ağustos 2012 01:46 tarihinde Ali Nesin <anesin at nesinvakfi.org> yazdı:
>>
>>
>>> Cok guzel bir soru!
>>> Ama saat cok gec!
>>> A
>>>
>>>
>>> On 19.08.2012 22:02, Kerem Altun wrote:
>>>
>>> Merhaba,
>>>
>>> Bir sorum olacak. Sanirim tek bir dogru yaniti yok. Belki de vardir.
>>> Matematikciler pek alisik degil buna ama buradaki herkes ilginc sorular
>>> uzerinde kafa yormayi seviyordur. Belki bir fikir veren cikar. Sorum su:
>>> Likert olcegi olasiliga nasil cevirilir? Bir ornekle aciklayayim.
>>>
>>> Bir anket dusunelim. Ankette mesela hava durumunu bildiren kelimeler olsun
>>> (karli, yagmurlu, bulutlu, sisli, gunesli, sicak, soguk, vs), bir de
>>> yapilabilecek cesitli gunluk aktiviteler olsun (spor yapmak, calismak,
>>> kitap okumak, sinemaya gitmek, tv izlemek, uyumak, vs).
>>>
>>> Bu anketi birine yaparken, once hava durumunu belirten kelimeyi soyleyip o
>>> kisiden yapabilecegi aktiviteler icin 1'den 5'e kadar bir numara vermesini
>>> isteyelim. Mesela 1=kesinlikle yapmam, 5=kesinlikle yaparim gibi bir olcek
>>> olabilir. Anketi yaptigimiz herkes once hava durumunu belirten kelimeye
>>> bakacak, sonra yapilabilecek aktivitelere 1'den 5'e kadar bir sayi verecek.
>>> Dikkate alinmasi gereken bir nokta: once aktivite ismine bakip sonra hava
>>> durumunu degerlendirmiyorlar, once hava durumuna bakip sonra aktiviteleri
>>> degerlendiriyorlar.
>>>
>>> Bu anketi yeterince cok kisiye yaptik diyelim. Simdi ornegin ben birini
>>> spor yaparken gorduysem, bu anket verilerine bakarak hava durumu hakkinda
>>> biraz da olsa bilgi sahibi olurum. Ornegin belki hava sicakken spor yapan
>>> sayisi azdir. Bunu olasiliga nasil cevirebiliriz? Yani bir kisi spor
>>> yapiyorsa, havanin sicak olma olasiligi kactir? Baska bir deyisle, 1-5
>>> arasi bir olcek (Likert olcegi deniyormus buna) olasiliga nasil cevirilir?
>>>
>>> Ornek biraz sacma oldu galiba ama umarim anlatabilmisimdir. Tesekkurler.
>>>
>>> Kerem
>>>
>>>
>>>
>>>
>>> _______________________________________________
>>> MD-sorular e-posta listesisorular at matematikdunyasi.orghttp://lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>
>>>
>>>
>>> _______________________________________________
>>> MD-sorular e-posta listesi
>>> sorular at matematikdunyasi.org
>>> http://lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>
>>
>>
>>
>> --
>> *Deniz*
>>
>
>


-- 
*Deniz*
-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: <http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20120821/d56d11c2/attachment.htm>