[MD-sorular] ygs'de sifre

7 Nis 2011 Per 12:29:02 EEST

Taraf'a birazdan yollayacagim metin:

Perşembe günü Taraf'ta çıkan söyleşimde bazı yanlış çıkarımlarda 
bulunmuşum. Şimdi daha çok sınav kâğıdına ulaşılabildiğinden, ÖSYM'nin 
son açıklamalarını da dikkate alarak bu çıkarımlarımı düzeltmek zorundayım.

İki soru var yanıtlanması gereken: 1) ÖSYM'nin aslında ne yapmak 
istediği ama 2) Ne yaptığı.

İkinci sorunun yanıtını üç aşağı beş yukarı anladık. Özetle şöyle:

a)ÖSYM her soru kitapçığında tüm yanlış şıkları ayrı ayrı karacağına, 
tek bir karma yapmış. Bu çıkarımım yanlışmış. Söylenene göre sistemdeki 
bir hata buna neden olmuş.

b)Bu karmayı esas alarak, her kitapçıkta her sorunun şıklarını -- 
anladığım kadarıyla rastgele ve ayrı ayrı -- döngüsel kaydırmış.

c)Böylece tüm kitapçıklarda tüm soruların şıklarının döngüsel sıralaması 
aynı çıkmış.

Bunun şu sakıncası var: Rastlantıyla ya da kasten beliren ve soruların 
tümünü ya da çoğunluğunu yanıtlamaya yarayan bir şablon, tüm 
kitapçıklarda belirebilir. Nitekim Radikal gazetesinden Betül Kotan'ın 
ortaya koyduğu "büyük sayının sağındaki doğru yanıttır" yöntemi 40 
matematik sorusunun 36'sına uygulanabiliyor ve 24 doğru yanıt veriyor.

Eğer öğrenciler bu yöntemi önceden görmemişlerse bir sorun yok, çünkü 
sınav sırasında böyle bir şablonu farketmek imkânsız; farkeden de benim 
nezdimde en iyi üniversitenin en iyi bölümüne girmeye hak kazanmış 
demektir! Ama her türlü şablonun dışarıya kolaylıkla sızdırılma 
olasılığı olduğundan, ÖSYM'nin bu kusuru bağışlanır gibi değil. Üstelik 
sistemdeki bu hata da öyle kolay kolay farkedilmeyecek bir hata 
değildir. Buna acemilik değil, beceriksizlik denir.

Birinci sorunun, yani "ÖSYM aslında ne yapmak istedi?" sorusunun 
yanıtını tahmin bile edemiyorum. Daha doğrusu tahmin ediyorum ama bir 
anlam veremiyorum, çünkü yanlış şıkları rastgele karıp sonra yanıtları 
rastgele kaydırmakla, doğru yanlış demeden tüm şıkları rastgele karmak 
arasında hiçbir fark yoktur ve ikinci yöntem çok daha sadedir, kolaydır, 
akla ilk gelendir ve dolayısıyla hatalara karşı çok daha dayanıklıdır. 
Bu sorunun yanıtını ÖSYM başkanı hepimize açıklamakla yükümlüdür.

A

On 07.04.2011 11:50, Kerem Altun wrote:
> Kotu niyet yok gibi duruyor bence. Zaten varsa da beceremediler. Herkese
> ayri soru kitapcigi hazirlamak gibi dahiyane (!) bir fikir ureten bir
> kurumdan da baskasi beklenemezdi zaten.
>
> Kerem
>
>
>
> 2011/4/7 Ali Nesin<anesin at nesinvakfi.org>
>
>> Iki soru var:
>> 1) Ne yapmak istedikleri,
>> 2) Ne yaptiklari.
>> Ne yaptiklarini anladik sanirim. Aynen Kerem'in soyledigini yapmislar. Tek
>> bir siralamayi her kitapcikta degisik bicimlerde kaydirmislar. Yani siklarin
>> dongusel siralamari her kitapcikta ayni.
>> Bu birinci yanlis.
>> Sanirim ikinci yanlis, dogru yanitin bircok soruda en buyuk yanitin saginda
>> olmasi. (Radikal'in tezi.)
>>
>> Gercekten ne yapmak istedikleri ise bir muamma.
>> Soylediklerinden tek mantikli cikarim Taraf'a soylediklerimdi ama Ali Demir
>> bu tahminimin dogru olmadigini soyledi.
>> Sadece yanlis mi var, ayrica kotu niyet de var mi tartismasi icin ne yapmak
>> istediklerini anlamamiz lazim.
>>
>> A
>>
>>
>>
>>
>>
>> On 07.04.2011 11:09, Kerem Altun wrote:
>>
>>> OSYM, bilgisayar programinin eksik calistigini, sorunun bundan
>>> kaynaklandigini aciklamis. Cembersel permutasyonu da dogrulamis.
>>>
>>> http://www.hurriyet.com.tr/gundem/17483444.asp
>>>
>>> <http://www.hurriyet.com.tr/gundem/17483444.asp>Kerem
>>>
>>>
>>>
>>>
>>> 2011/4/7 Ali Nesin<anesin at nesinvakfi.org>
>>>
>>>   Evet, Kerem'in soyledigi akla yakin.
>>>> Yani yanlis siklari her kitapcik icin ayri ayri karmamislar, tek bir kere
>>>> karmislar.
>>>> Sonra kaydirmayi her kitapcik icin rastgele yapmislar...
>>>> En iyimser ifadeyle aptalligin daniskasi.
>>>> Ustelik Ali Demir'in soyledigine gore ilk karma duzgun yapilmamis.
>>>> Bu da Taraf soylesisinin sonunda belirttigim sorunun yanitini da veriyor
>>>> aslinda.
>>>> Soylesinin tumunu asagiya aktariyorum.
>>>> A
>>>>
>>>> Anladığım kadarıyla ÖSYM şöyle bir şey yapmak istemiş: Her öğrenciye ayrı
>>>> bir soru kâğıdı verilsin, ama az sayıda, diyelim 50 tane cevap anahtarı
>>>> olsun. Bunun için de şöyle bir yöntem izlemişler:
>>>>
>>>> Master kitapçıkta şıkları bir biçimde sıraya dizmişler; bu sıralamayı da
>>>> en
>>>> doğal biçimde yapmışlar, örneğin küçükten büyüğe ya da alfabetik ya da
>>>> uzunluğuna göre. Ardından doğru şıkkı sabit tutarak diğer şıkları
>>>> rastgele
>>>> karmışlar. (Bu karma her soru için 24 değişik biçimde yapılabilir.)
>>>> Basına
>>>> yaydıkları işte böyle bir kitapçık. Kuşkular da basına dağıtılan bu
>>>> kitapçıktan kaynaklandı zaten. Öğrencilere verdikleri kitapçıkta ise,
>>>> yukardaki harmanlamadan başka, bir de her sorunun şıklarını sağa doğru
>>>> (döngüsel olarak yani) rastgele birkaç hane kaydırmışlar. (En sondaki şık
>>>> en
>>>> başa gelir bu yöntemle.) Bir sorunun şıklarını kaydırmanın da 5 değişik
>>>> yöntemi vardır. Demek ki öğrencilerin kitapçığındaki her sorunun şıkları
>>>> 24x5 = 120 değişik biçimde karılmış, tam olması gerektiği kadar; yani
>>>> öğrencinin kitapçığındaki şıklar rastgele karılmış.
>>>>
>>>> Eğer tam bu yöntemle şıkları karmış olsalardı dağıttıkları kitapçık, yani
>>>> öğrenci sayısı kadar cevap anahtarı olması gerekirdi, ki bu durumda
>>>> sınavları düzeltmek çok zaman alırdı. Diyelim ÖSYM 50 tane cevap anahtarı
>>>> olsun istemiş. O zaman 40 şıkkı kaydırmanın trilyonlarca değişik yöntemi
>>>> arasından rastgele 50 tanesini sabitlemişler ve kaydırmaları da sadece bu
>>>> 50
>>>> yönteme göre yapmışlar. Böylece sadece 50 cevap anahtarına ihtiyaçları
>>>> olacak.
>>>>
>>>> Kabul etmek gerekir ki gayet zekice bir plan.
>>>>
>>>> Eğer gerçekten bu stratejiyi izlemişlerse pek bir sorun göremiyorum ben.
>>>> Ama tabii yüzdeyüz emin olmak için çok daha fazla örneklemeyle çok daha
>>>> ayrıntılı bir analiz yapmak lazım ve istatistikçiler böyle bir analiz
>>>> yapabilirler.
>>>>
>>>> Burada sorun şu: Eğer bir öğrenci önüne gelecek kitapçıkta 50 kaydırmadan
>>>> hangisinin uygulandığını bilirse, o zaman kamuoyunda çok sık tartışılan
>>>> yöntemle doğru yanıtları büyük ölçüde bulabilir. Ama bu tür kuşkular her
>>>> sınavda öne sürüleceğinden, elimizde somut bir delil olmadan kuşkulanmayı
>>>> doğru bulmuyorum ben şahsen. Ayrıca binlerce kişiyle paylaşılan bir şifre
>>>> mutlaka ortaya çıkar, özellikle Türkiye gibi konuşmasını seven bir
>>>> ülkede;
>>>> yani kitapçıkları şifrelemek birazcık aklı olan birinin yapacağı bir iş
>>>> değil. Öte yandan ÖSYM'nin kötü bir geçmişi olduğundan insanlar
>>>> kuşkulanmakta da tamamen haksız sayılmazlar.
>>>>
>>>> ÖSYM ne yazık ki bu oldukça basit ve zekice stratejiyi kısa zamanda ve
>>>> tüm
>>>> açıklığıyla ortaya koyamadı. Eğer ÖSYM'nin başına matematikten,
>>>> algoritmadan
>>>> ve şifrelemeden anlamayan birini getirirseniz olacağı budur!
>>>>
>>>> Her ne kadar büyük ölçüde hile yapılmadığı kanısındaysam da içimde bir
>>>> bit
>>>> yeniği var: Basına dağıtılan kitapçıkta 8 sorunun şıkları küçükten büyüğe
>>>> doğru sıralanmıştı ve her seferinde yanıt en küçük şıktı. Buna anlamlı
>>>> bir
>>>> açıklama getiremiyorum. Olasılık olarak böyle bir şeyin gerçekleşme
>>>> olasılığı çok çok düşük. ÖSYM'nin bunu açıklaması lazım.
>>>>
>>>>
>>>>
>>>>   On 07.04.2011 10:26, Kerem Altun wrote
>>>>
>>>> Yapilan o degil galiba. Usenmedim, verdikleri ftp sitesinden rastgele 4-5
>>>> kitapcik secip baktim. Herhalde soyle yapmislar:
>>>>
>>>> 1. Siklari kucukten buyuge sirala. (Bu kitapciga master kitapcik
>>>> diyorlar)
>>>>
>>>> 2. Yanlis siklari rastgele kar. Bunu her soru icin ayri sekilde
>>>> yapmislar.
>>>> Ama sadece master kitapcik icin yapip, tek bir kitapcik daha elde
>>>> etmisler.
>>>> Buna master2 kitapcigi diyelim.
>>>>
>>>> 3. Bir ogrencinin kitapcigini elde etmek icin, master2 kitapciginin
>>>> siklarini rastgele kaydir. Her soru icin ayni sayida kaydirma yok burada.
>>>>
>>>> Ama her ogrencinin kitapcigi, tek bir master2 kitapcigindan kaydirma ile
>>>> turetilmis. Bu soyledikleri sifre bu kitapciklarda neden calisiyor benim
>>>> hala kafam basmadi.
>>>>
>>>> Birileri usenmemis, oturup program yazmis. Asagida adresini gonderiyorum.
>>>> http://ygssifre.sourceforge.net/
>>>>
>>>> Kerem
>>>>
>>>>
>>>>
>>>> 2011/4/7 Ali Nesin<anesin at nesinvakfi.org>   <anesin at nesinvakfi.org>
>>>>
>>>>
>>>>   Benim yazdigim bir aciklamadan cok, OSYM'nin beceriksiz aciklamalarindan
>>>> ve
>>>> basina yaydiklari kitapciktan anladiklarimdi.
>>>> Yapmak istediklerini soyle anlamistim:
>>>> 1) Sorularin siklarini belli bir siraya gore diz.
>>>> 2) Yanlis siklari rastgele kar (yani harmanla). Her soru kitapciginda ve
>>>> her soruda bunu degisik bir bicimde yapabilirsin, cevap anahtari bundan
>>>> etkilenmez.
>>>> 3) Her kitapcikta ve her soruda siklarda bir kaydirma (shift yani) yap.
>>>> 160
>>>> soru oldugundan bunun 5 ussu 160 degisik yolu vardir.
>>>> OSYM'nin dune kadar yaptigi aciklamalardan 5 ussu 160 degisik kaydirmadan
>>>> sadece belli miktarda (diyelim 50 tane) sectigi anlasiliyordu, cunku
>>>> israrla
>>>> soru kagidi kadar cevap anahtari var demiyorlardi; hatta ne kadar cevap
>>>> anahtari oldugu sorusunu, "bunu da soylemeyelim, bu da bize kalsin" gibi
>>>> laflarla gecistiriyorlardi. Boylece az sayida (diyelim 50 tane) cevap
>>>> anahtari olacakti. Eger bu (diyelim) 50 tane kaydirma gercekten rastgele
>>>> secilmisse, bir sifre oldugunu soyleyemeyiz.
>>>>
>>>> Bugun Vatan'da cikan soylesisinde, OSYM baskani Ali Demir, daha once
>>>> israrla ima ettigini yalanlayarak soru kitapcigi kadar cevap anahtari
>>>> oldugunu soyluyor. Yani az sayida kaydirma secmediklerini, her soruda her
>>>> turlu kaydirmayi yaptiklarini soyluyor.
>>>> Gene Ali Demir, bugunun Radikalinde cikan soylesisinde dogru secenegin
>>>> her
>>>> adayda rastgele bicimde yer degistigini soyluyor.
>>>> Eger bu dogruysa benim yukarda soylediklerim yanlis.
>>>>
>>>> Ama Ali Demir'in soyledikleri bambaska sorular doguruyor:
>>>> Madem oyle, once yanlis siklari karmanin sonra da dogru sikkin yerini
>>>> degistirmenin anlami ne? Ta en bastan tum siklari kar olsun bitsin...
>>>> Ali Demir'in aciklamalari beni rahatlatmadi, tam tersine pirelendirdi.
>>>>
>>>> Ayni Radikal soylesisinde Ali Demir, sistemdeki bir yanlislik sonucu, 4
>>>> yanlis sikkin rastgele karilmadigini, dolayisiyla ortaya bir sablon
>>>> ciktigini soyluyor.
>>>>
>>>> A
>>>>
>>>>
>>>>
>>>>
>>>> On 07.04.2011 08:06, Çağrı AKSU wrote:
>>>>
>>>>
>>>>   Ben bu açıklamadan açıkcası hiçbirşey anlamadım. harmanlamanın
>>>> seçiliminin
>>>> yapıldığı bir arayüz mü varmış..? bu arayüzden şöyle kar, böyle karıştır
>>>> gibi seçenekler seçilip, harmanlama buna göremi yapılıyormuş..? Bu
>>>> müdahaleye açık süreç inşaa edildiğini ortaya koymazmı..? Ayrıca dün
>>>> basımı
>>>> yapan matbaanın yetkilisi bir açıklama yaptı ve görme engelliler için
>>>> hazırlanan soru kitapçığı dağıtıldı dedi, bu ne olacak..?
>>>>
>>>>
>>>> 2011/4/7 Ali Nesin<anesin at nesinvakfi.org>   <anesin at nesinvakfi.org>
>>>>
>>>>
>>>>   Dun Taraf gazetesine verdigim soylesiden bir parca sunuyorum:
>>>>
>>>>   Master kitapçıkta şıkları bir biçimde sıraya dizmişler; bu sıralamayı da
>>>> en
>>>> doğal biçimde yapmışlar, örneğin küçükten büyüğe ya da alfabetik ya da
>>>> uzunluğuna göre. Ardından doğru şıkkı sabit tutarak diğer şıkları
>>>> rastgele
>>>> karmışlar. (Bu karma her soru için 24 değişik biçimde yapılabilir.)
>>>> Basına
>>>> yaydıkları işte böyle bir kitapçık. Kuşkular da basına dağıtılan bu
>>>> kitapçıktan kaynaklandı zaten. Öğrencilere verdikleri kitapçıkta ise,
>>>> yukardaki harmanlamadan başka, bir de her sorunun şıklarını sağa doğru
>>>> (döngüsel olarak yani) rastgele birkaç hane kaydırmışlar. (En sondaki şık
>>>> en
>>>> başa gelir bu yöntemle.) Bir sorunun şıklarını kaydırmanın da 5 değişik
>>>> yöntemi vardır. Demek ki öğrencilerin kitapçığındaki her sorunun şıkları
>>>> 24x5 = 120 değişik biçimde karılmış, tam olması gerektiği kadar; yani
>>>> öğrencinin kitapçığındaki şıklar rastgele karılmış.
>>>>
>>>> Eğer tam bu yöntemle şıkları karmış olsalardı dağıttıkları kitapçık, yani
>>>> öğrenci sayısı kadar cevap anahtarı olması gerekirdi, ki bu durumda
>>>> sınavları düzeltmek çok zaman alırdı. Diyelim ÖSYM 50 tane cevap anahtarı
>>>> olsun istemiş. O zaman 40 şıkkı kaydırmanın trilyonlarca değişik yöntemi
>>>> arasından rastgele 50 tanesini sabitlemişler ve kaydırmaları da sadece bu
>>>> 50
>>>> yönteme göre yapmışlar. Böylece sadece 50 cevap anahtarına ihtiyaçları
>>>> olacak.
>>>> A
>>>>
>>>>
>>>> On 06.04.2011 21:13, Gorkem Ozkaya wrote:
>>>>
>>>> Kerem'in gonderdigi baglanti ilginc.  OSYM baskanini bir anlamda
>>>> yalanliyor.
>>>>
>>>> OSYM baskanina gore basina verilen kopya onemsiz bir yan urun,  asil
>>>> kitapciklar master kitapciktan turetildigi icin sorun tasimiyor.
>>>>
>>>> Halbuki bu linkten anlasildigina gore sinavda kullanilan tum
>>>> kitapciklar, basina verilen sorunlu kitapciktan turetilmis.  Siklar
>>>> karistirilmamis, cembersel olarak kaydirilmis.  Bu nedenle sorun,
>>>> kismen de olsa tum kitapciklara aktarilmis.
>>>>
>>>>
>>>>
>>>> 2011/4/5 Kerem Altun<kerem.altun at gmail.com>   <kerem.altun at gmail.com>    <
>>>> kerem.altun at gmail.com>   <kerem.altun at gmail.com>:
>>>>
>>>>
>>>>
>>>>   Soyle bir iddia varmis:http://www.eksisozluk.com/show.asp?id=22893083
>>>>
>>>> Yazari yayilmasini istemis, yayalim.
>>>> Kerem
>>>>
>>>> _______________________________________________
>>>> MD-sorular e-posta listesisorular at matematikdunyasi.orghttp://
>>>> lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>>
>>>>   _______________________________________________
>>>> MD-sorular e-posta listesisorular at matematikdunyasi.orghttp://
>>>> lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>>
>>>>
>>>>
>>>> _______________________________________________
>>>> MD-sorular e-posta listesisorular at matematikdunyasi.orghttp://
>>>> lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>>
>>>>   _______________________________________________
>>>>
>>>>   MD-sorular e-posta listesisorular at matematikdunyasi.orghttp://
>>>> lists.math.bilgi.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/md-sorular
>>>>
>>>>
>>>>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20110407/3dd00095/attachment.htm>