[MD-sorular] Re: Sicaklik sorusu iyi tanimli degil: Hangi birimin 2 kati?

[Kerem Altun]

Ali ilik,

Mesajlarinizda karsinizdakine ne kadar saygili davranirsaniz, ciddiye alinma
oraniniz da o kadar artar.

Eger ctrl+f yapmadan makaleyi okuma zahmetine katlansaydiniz, hatta yalnizca
makalenin basindaki tabloya bir goz atsaydiniz, hangi "level"da hangi
islemlerin tanimli oldugunu gorurdunuz. Bu wikipedia makalelerinde baska
makalelere baglantilari bosuna yapmiyorlar; ornegin "affine space"
makalesinin baglantisina tiklamis olsaydiniz celsius ve fahrenheit
tanimlarinin matematiksel altyapisina da bir goz gezdirmis olurdunuz. Hatta
makalenin sonuna kadar okumus olsaydiniz, bu makalede yazanlarin "Allah'in
emri" olmadigini, bu konuda hala tartismanin surdugunu ogrenir, karsi
argumaninizi gelistirirken bundan da yararlanabilirdiniz.

Gelelim saka mevzusuna. Orada sunu soyluyor: celsius ve fahrenheit olculeri,
sifir noktasini "arbitrary", yani "keyfi" bir noktaya tasidigindan, toplama
ve carpmanin anlamsiz oldugunu soyluyor. Ama kelvin olceginin sifir noktasi
"keyfi" degil. Iki sicakligin toplami da sizin yaptiginiz gibi tanimlanmaz.
Nasil tanimlanacaginin ipuclarinin az once bahsettigim "serpa muhendislik"
imzali makalede bulundugunu soyleyerek sizi arastirmaya davet ediyorum.
Bilmediginiz bir konuda konusuyorsaniz eger, bir yerden desteginiz olmali.
Ornegin ben bilmeden konusuyordum ilk mesajlarimda, ama soyledigim seyleri
bilenlerin yorumlarina dayandiriyordum. Boyle yapmazsaniz, dedigim gibi
ciddiye alinmaniz zor olur.


Kerem




2008/9/1 Ali ilik <aliilik at gmail.com>

> "Evet, Kelvin sicaklik olcu birimlerinin krali"
>
> *Smiley...*
>
> "Benim gonderdigim wikipedia makalesinde Kelvin olceginde toplam ve
> carpimin tanimli oldugu, ama Fahrenheit ve Celsius olceklerinde tanimli
> olmadigi yaziliydi"
>
> *Su makale: **http://en.wikipedia.org/wiki/Level_of_measurement*<http://en.wikipedia.org/wiki/Level_of_measurement>
> *. Bakalim... CTRL+F yapiyoruz. Ve iki icinde kelvin gecen iki tane cumle
> goruyoruz. Aynen alalim:*
>
> *1-* *Examples of interval measures are the year **date*<http://en.wikipedia.org/wiki/Calendar_date>
> * in many **calendars* <http://en.wikipedia.org/wiki/Calendar>*, and **
> temperature* <http://en.wikipedia.org/wiki/Temperature>* in **Celsius
> scale* <http://en.wikipedia.org/wiki/Degree_Celsius>* or **Fahrenheit
> scale* <http://en.wikipedia.org/wiki/Degree_Fahrenheit>*; temperature in
> the **Kelvin scale* <http://en.wikipedia.org/wiki/Kelvin_scale>* is a
> ratio measurement, however.*
>
> *Ne diyor?* *Kelvin scale is a ration measurement.* *Toplama, carpma,
> tanim kavramlari var mi cumle icinde? Yok.*
>
> *2-* *Most physical quantities, such as **mass*<http://en.wikipedia.org/wiki/Mass>
> *, **length* <http://en.wikipedia.org/wiki/Length>* or **energy*<http://en.wikipedia.org/wiki/Energy>
> * are measured on ratio scales; so is temperature measured in **kelvins*<http://en.wikipedia.org/wiki/Kelvin>
> *, that is, relative to **absolute zero*<http://en.wikipedia.org/wiki/Absolute_zero>
> *.*
>
> *Ne diyor?* 'Are measured to...' *diyor.* 'Have to' veya 'must' *diyor mu?
> * *Demiyor. Dese bile 'Neden?' diye sorarlar adama.*
>
> *Su da var makele icinde:*
>
> *Ratio measurement** *
>
> *A ratio measurement scale is one in which the ratio between any two
> measurements is meaningful. To achieve this a ratio scale has to have a
> non-arbitrary zero value. Then operations such as multiplication and
> division become meaningful as well. For a ratio scale one can thus say "This
> value is double this other value".*
>
> *"If it's twice as cold today as it was yesterday," runs a popular joke,
> "and it was zero degrees yesterday, how cold is it today?" This illustrates
> the limitation of interval measurements such as Celsius and Fahrenheit
> temperature: by setting zero at an arbitrary point, they make it impossible
> to multiply and divide meaningfully*.
>
> *Ne diyor? Santigrad derece veya fahrenayt vb. alarak yani counteri mutlak
> sıfır olan Kelvin sıfırından farkli bir yere koyarak sıcaklik sorusuyla
> ilgili saka (gulmece/eglence) yapilir.* *Ki bu saka da herkesin Kelvin'e
> taptigi (!) bir toplulukta saka olur. Baska yerde degil...*
>
> *Ben de diyorum ki Baris Evren Ugurcan'in iki mesajina da aynen
> katiliyorum.*
>
> * Kerem Altun, ilk mesajinizi aynen alalim:*
>
> "Bu soruya Doç.Dr. Nusret Kurkcuoglu'nun Fizik Hulâsası adli 1943 basimli
> kitabindan bir alinti ile bir yanit vereyim:
>
> "Bir kemiyetin olculebilmesi icin o cinsten iki miktarin esitlik ve toplami
> tarif edilebilmelidir. Kemiyette bu ozeligin mevcut oldugu goruldukten sonra
> bir birim secilir. Birim lalettayin bir miktar olabilir.
>
> (...)
>
> Sicaklik olculemez: Bir kemiyetin olculmesi icin o kemiyetten iki miktarin
> esitlik ve toplaminin tarif edilebilmesi icabettigini gormustuk. Sicaklikta
> bu ozelik yoktur. Iki sicakligin esitligi tarif edilebilir. Sicakligi tayin
> icin bir sivinin hacmini aldigimizi, mesela civali bir termometre
> kullandigimizi farzedelim. Eger iki muhtelif yerde bu sivi ayni hacme
> sahipse, yani civa seviyesi ayni taksimat hizasina gelirse, bu iki yerin
> sicakliklari esittir deriz. *Fakat iki sicakligin toplamini tarif
> edemeyiz.*"
>
>
> Kerem"
>
> *IKI SICAKLIGIN TOPLAMINI NIYE TARIF EDEMEYIZ?*
>
> *Bakin nasil da ediyorum:*
>
> a santigrad derece + b santigrad derece = (a+b) santigrad derece
>
> m kelvin derece + n kelvin derece = (m+n) kelvin derece.
>
> Sayin Nusret Kurkcuoglu iyi isler yapmis olabilir, saygi duyulur, ayri. Ama
> degil Nusret Kurkcuoglu, degil Albert Einstein, degil Gauss, degil Einstein
> + Gauss, degil gelmis gecmis, gelmis gecmis + yasayan tum bilim insanlari
> toplanip hep bir agizdan SEBEP GOSTERMEDEN, NEDENSIZ bir sey soylesin,
> inanmam.
>
> Eger sayin Nusret Kurkcuoglu sicakligin hangi nedenden dolayi
> toplanamayacagini belirtmisse, bunu paylasirsaniz, uzerine yorumlar yapariz.
>
>
> Saygı, sevgi, selamlar.
>
> Ali
>
-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: http://lists.math.bilgi.edu.tr/pipermail/md-sorular/attachments/20080901/b9b13f99/attachment.htm